DonerenNieuwsbrief
HomeActueelNieuws

ITUC Global Rights Index 2018 - Schendingen werknemersrechten nemen toe

Afgelopen jaar werden vakbondsmensen vermoord in negen landen. Ook in Colombia en Guatemala. “Vakbondspartners van CNV Internationaal lopen daar dagelijks grote risico’s bij hun vakbondwerk. Te triest voor woorden voor de families van de slachtoffers, maar het is ook een wereldwijde bedreiging voor democratie en veiligheid. Immers: multinationals brengen nog steeds hun productie naar dit soort landen”, aldus Arend van Wijngaarden voorzitter van CNV Internationaal. Hij reageert hiermee op het verontrustende rapport van de internationale vakbondsorganisatie de ITUC: The ITUC Global Rights Index 2018.

Toenemende beperkingen van de vrijheid van meningsuiting en beperkingen van het recht op demonstratie leidden dit jaar tot een golf van willekeurige arrestaties. “Dit zijn zeer verontrustende ontwikkelingen die de ITUC hier constateert. Het is van groot belang dat regeringen veel meer handelen in het belang van hun beroepsbevolking. De internationale verdragen over arbeidsrechten moeten beter worden nageleefd. Dit rapport maakt duidelijk dat CNV Internationaal de partnervakbonden daar nog meer bij moet gaan ondersteunen”, aldus Van Wijngaarden.

“In Guatemala en Colombia richten de inspanningen van CNV Internationaal zich erop om betrokkenen weer gesprek te brengen. We bieden ondersteuning bij het opzetten van overlegstructuren op bedrijfs-, sector- en regionaal niveau en we brengen partijen bij elkaar. Op al deze manieren hopen we ruimte te creëren voor sociale dialoog en voor verbeteringen.

Maar het begint ermee dat basale arbeidsrechten moeten worden gerespecteerd. Want als werknemers nog worden vermoord als ze daarvoor opkomen, dan is dat ons eerste aandachtspunt”, aldus Van Wijngaarden. Het is onacceptabel dat de Colombiaanse overheid bezuinigt op de beveiliging van vakbondsmensen.


10 Slechtste landen

De ITUC Global Rights Index 2018 toetst de bescherming van werknemers in 142 landen aan de hand van 97 internationaal erkende indicatoren .

De Index laat verontrustende tendensen zien:

  • 87% van de landen schendt het stakingsrecht.
  • 65% van de onderzochte landen sluit bepaalde groepen werknemers uit van het arbeidsrecht.
  • 81% van de landen ontkent een aantal of alle collectieve cao-onderhandelingsresultaten.
  • Van de 142 ondervraagde landen ontkennen of beperken er 54 de vrijheid van meningsuiting en vrijheid van vergadering.
  • Een stijging van 10% van het aantal landen waar werknemers worden blootgesteld aan fysiek geweld en bedreigingen (van 59 tot 65).
  • Een het aantal landen waar werknemers worden gearresteerd en vastgehouden, is toegenomen van 44 in 2017 tot 59 in 2018.

Cambodja demonstratie


Ontslagen na stakingen in Azie

Ook de omstandigheden in Azië zijn verslechterd door verminderde ruimte voor vakbondsactiviteiten en een toename van geweld. Van Wijngaarden maakt zich grote zorgen dat staken steeds vaker wordt gezien als misdaad: “Er is een toename van arrestaties en gevangenneming van arbeidsactivisten en vakbondsleiders”. Massale ontslagen van werknemers vonden plaats in Indonesië voor het uitoefenen van hun rechten, waar 4.200 werknemers werden ontslagen door mijnbouwbedrijf PT Freeport. En in Cambodja werden dit jaar 558 werknemers ontslagen na een staking in de Gawon Apparel Factory.

”Ook in Cambodja wordt gangbaar vakbondswerk door onze partnervakbond CLC steeds vaker gecriminaliseerd’, merkt Arend van Wijngaarden. “De nieuwe Vakbondswet uit 2016 heeft het werk van Cambodjaanse vakbonden een stuk moeilijker gemaakt. Het is niet zomaar meer mogelijk om in fabrieken nieuwe vakbonden op te richten. Voor onderhandelingen moeten vakbonden aan erg strenge (en vaak onhaalbare) eisen voldoen en dat geldt ook voor stakingen.

Er lopen verschillende aanklachten tegen vakbondsleiders. En gearresteerde vakbondsleiders en –leden lopen het risico terecht te komen in kampen waar ze dwangarbeid moeten verrichten. De Cambodjaanse overheid is daarvoor zelfs aangeklaagd tijdens de conferentie van de Internationale Arbeidsorganisaties ILO, begin juni.”

Bij onderhandelingen worden vakbondsonderhandelaars vaak niet toegelaten en werkgevers huren tijdelijke krachten in, om zo niet met de vakbonden om tafel te hoeven. Vakbondsleden en –bestuurders kunnen nauwelijks rekenen op bescherming. Zij lopen het risico ontslagen te worden of slachtoffer van geweld. De nieuwe wet sluit bovendien diverse groepen uit van vakbondsactiviteiten, waaronder informeel werkenden, overheidspersoneel, leraren en huishoudelijk werksters.

“Ondanks die risico’s proberen we als CNV Internationaal onze Cambodjaanse vakbondspartner CLC toch te ondersteunen bij het werken aan zaken als een leefbaar loon, vaste contracten en het aanpakken van ongewenste intimiteiten en seksuele intimidatie op de werkvloer in de vele kledingfabrieken. Dat doen we door onder andere trainingen op de productielocaties, zo leren de arbeiders hun rechten beter kennen en zodat ze daarvoor ook kunnen opkomen. "

Vakbondsmensen vermoord in Latijns-Amerika

Zowel in Guatemala als in Colombia is er nog steeds extreem geweld en onderdrukking van arbeiders en vakbondsleden. Alleen al in Colombia zijn vorig jaar 19 vakbondsmensen vermoord - een dramatische stijging ten opzichte van de 11 slachtoffers in het voorgaande jaar.

“Leiders van onze partnervakbond CGT kunnen in Colombia alleen met beveiliging over straat,” zegt Arend van Wijngaarden. Zij lopen het risico te worden ontvoerd of zelfs vermoord. Aanslagen op vakbondsmensen komen al jarenlang voor. “Onbegrijpelijk dat de Colombiaanse overheid steeds meer bezuinigt op het beveiligingsprogramma voor vakbondsleiders”, aldus Van Wijngaarden.

Daarnaast is het in Colombia moeilijk om legaal stakingen of werkonderbrekingsacties te organiseren. De rechten van werknemers die meedoen aan (illegale) stakingen, worden bovendien vaak niet gerespecteerd. Zij verliezen hun baan, worden mishandeld of ontvoerd. Veel bedrijven slagen erin via de gerechtelijke weg bedrijfsvakbonden te ontbinden.

Ook de situatie in Guatemala noemt van Wijngaarden zeer zorgelijk. “De grootschalige onderzoeken naar corruptie zorgen voor ernstige politieke onrust. Er is veel geweld en straffeloosheid in de samenleving. Dit maakt ook het werk van onze vakbondspartner CGTG erg moeilijk. Ontvoeringen, intimidatie en arrestaties van vakbondsleden komen in Guatemala geregeld voor. Er bestaan zwarte lijsten met namen van vakbondsmensen. Vaak krijgen zij ontslag. Nieuwe werkgevers nemen hen vervolgens niet aan. Ook is staken sterk aan banden gelegd. Wie meedoet aan illegale stakingen, verliest iedere vorm van juridische bescherming. Vakbonden kunnen in bedrijven hun werk niet goed doen, omdat er geen collectieve onderhandelingen (mogen) plaatsvinden en nieuwe vakbonden geen kans krijgen. Zelfs de formaliteiten voor registratie van een nieuwe vakbond krijgen zij maar moeizaam rond.”

De Index signaleert ook in Europa schendingen. In 58% van de landen is sprake van schendingen van de collectieve arbeidsrechten geschonden en in driekwart van de Europese landen wordt het recht om te staken geschonden.

Dit is het vijfde jaar dat de ITUC zijn bevindingen heeft gepresenteerd via de Global Rights Index, een uniek en uitgebreid overzicht van hoe overheden wetten in de afgelopen twaalf maanden toepassen.


Overzichtskaart schendingen wereldwijd Het rapport ITUC Global Rights Index 2018 – The World’s Worst Countries for Workers button textDe 10 landen waar werkenden het slechtst af zijn

Publicatiedatum 21 06 2018