Regio coördinator Afrika en thema Gender: Nicole Mathot
Naast economische discriminatie (zoals de loonkloof) kampen vrouwen op de werkvloer wereldwijd met zowel fysieke als verbale vormen van geweld en psychologische intimidatie. Denk aan suggestieve opmerkingen, aanranding en verkrachting. Maar ook ontslag bij zwangerschap of promotie in ruil voor een seksuele tegenprestatie.
CNV Internationaal pleit voor betere internationale regelgeving om deze problemen wereldwijd aan te pakken en ondersteunt vakbonden in hun activiteiten om de positie van vrouwen en vrouwelijk leiderschap te versterken.
Geweld en seksuele intimidatie
Geweld tegen vrouwen op het werk blijft één van de meest schrijnende vormen van misbruik van mensenrechten op het gebied van arbeid. Vrouwen die lijden onder dit geweld zijn niet snel geneigd om dit te melden bij de autoriteiten, bijvoorbeeld uit angst voor represailles. Het is namelijk moeilijk om erover te praten. Want wat als de dader je baas is?
In een landen als Guatemala zie je een toename in de meest extreme vorm van geweld, namelijk 'femicidio', oftewel: moord. De coronamaatregelen zorgen ook voor een toename van huiselijk geweld tegen vrouwen en meisjes. Dat komt onder meer doordat meisjes vaak niet meer naar school gaan, ook niet nu de scholen weer open zijn gegaan.
De bestrijding van geweld wordt vaak belemmerd door rechteloosheid. Onderzoek en vervolging van misdaden blijft vaak achterwege en de rechtszaken die er zijn verlopen traag. Slachtoffers van seksueel geweld op het werk hebben vaak niet de kennis en de middelen om een rechtszaak aan te spannen.
Soms hebben landen wel wetten waarop slachtoffers van geweld en intimidatie een beroep kunnen doen. In de praktijk bieden die helaas vaak onvoldoende bescherming.
Gender en inclusiviteit
Om ongelijkheid tegen te gaan is het belangrijk om te werken aan een inclusieve organisatie, waarin de werknemers een afspiegeling zijn van de maatschappij met respect voor elkaars eigen unieke achtergrond met andere gebruiken, gewoonten en behoeften.
Om invulling te geven aan de verantwoordelijkheid om genderverschillen te respecteren en inclusiviteit te bevorderen is het van belang dat bedrijven wereldwijd beleid hebben op dit thema om risico’s op betrokkenheid bij negatieve impacts op gender en inclusiviteit te voorkomen of te mitigeren.
Wat doet CNV Internationaal?
Vakbonden spelen een belangrijke rol, onder andere door aandacht te geven aan vrouwelijk leiderschap, door te onderhandelen over betere arbeidsomstandigheden en met praktische ondersteuning. Onze partnervakbond in het West-Afrikaanse Benin opende een gratis telefoonlijn speciaal om vrouwen te helpen die kampen met geweld en (seksuele) intimidatie in en om het werk. De partnervakbond in Niger volgde dit voorbeeld en opende in augustus 2021 ook een helpdesk voor vrouwen.
Kijk de video met verhalen uit Benin.
Gender audit tool
Hoe gendervriendelijk is jouw eigen organisatie eigenlijk? Samen met ILO C190 expert Jane Pillinger heeft Nicole Mathot van CNV Internationaal een tool ontwikkeld, waarmee een vakbond kan toetsen hoe gendervriendelijk het eigen beleid is. De eerste keer is het raadzaam een consulent in te schakelen die het proces begeleidt. De resultaten van de tool kunnen gebruikt worden om een verbeterplan op te stellen. De tool is nog vrij nieuw en wordt na een jaar geëvalueerd.
CNV Internationaal adviseert en ondersteunt partnervakbonden om geweld op de werkvloer te voorkomen. Daarnaast voert CNV Internationaal een sterke lobby voor meer bewustwording en (internationale) wetgeving.
CNV Internationaal werkt ook aan versterking van leiderschapsposities van vrouwen zowel binnen de vakbeweging als op de werkvloer. Want vrouwelijke rolmodellen zijn belangrijk om tot de cultuurverandering te komen die ook nodig is voor het terugdringen geweld op de werkvloer.
Kijk ook het verhaal van Heng Chenda, die binnen haar vakbond CLC in Cambodja een inspirerend voorbeeld is.
In juni 2019 is een bindend verdrag gesloten door de Internationale Arbeidsorganisatie ILO: #ILO 190. In dit verdrag zijn afspraken gemaakt over de bescherming van werknemers tegen geweld en intimidatie op de werkvloer. Lidstaten die het verdrag onderschrijven, moeten geweld en intimidatie bij wet verbieden. CNV Internationaal heeft zich samen met FNV en Fair Wear jarenlang ingezet en campagne gevoerd voor een internationaal bindend verdrag. Dit verdrag is een overwinning van de internationale vakbeweging.
Richtlijnen, verdragen en beleid
Universele Verklaring van de rechten van de mens
De Universele Verklaring bepaalt dat niemand gediscrimineerd mag worden op grond van ras, huidskleur, geslacht, taal, godsdienst, politieke of om het even welke overtuiging, afkomst, bezit, geboorte of andere status.
Verdragen van de International Labour Organisation (ILO)
Verschillende aspecten van gendergelijkheid zijn vastgelegd in diverse verdragen van de tripartite VN-organisatie voor arbeid ILO die door veel landen geratificeerd zijn. Dit zijn de belangrijkste:
- 1951 (No.100) Conventie met betrekking tot gelijke betaling voor mannen en vrouwen voor gelijkwaardig werk
- 1958 (No. 111) Conventie met betrekking tot gelijke kansen en behandeling met betrekking tot werk en werkgelegenheid
- 1981 (No. 156) Conventie met betrekking tot werknemers met zorgverantwoordelijkheden
- 2000 (No. 183) Conventie met betrekking tot bescherming in verband met zwangerschap
- 2019 (No. 190) Conventie tegen geweld en agressie op de werkvloer
De ILO werkt sinds 1999 aan de Decent Work Agenda. Inmiddels is de Decent Work Agenda in brede kring aanvaard als belangrijke strategie voor armoedebestrijding en ontwikkeling. De Decent Work Agenda is opgenomen in de Millennium Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties.
VN Sustainable Development Goals
De door de VN ontwikkelde Duurzame Ontwikkelingsdoelen (Sustainable Development Goals, SDG’s) gaan uit van gendergelijkheid en het verminderen van ongelijkheden.
- SDG 5: gelijke kansen voor mannen en vrouwen om mee te beslissen binnen de politiek, de economie en het openbare leven
- SDG 8: bevordering van eerlijk werk voor iedereen en inclusieve en duurzame economische groei
- SDG 10: Economische groei moet inclusief zijn. Oftewel, iedereen moet erbij betrokken worden
Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women (CEDAW)
Op 18 december 1979 is het VN-Vrouwenverdrag aangenomen door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. The Convention of the Elimination of All forms of Discrimination against Women (CEDAW) verplicht staten die het verdrag geratificeerd hebben om de eigen regelgeving discriminatievrij te maken en ervoor te zorgen dat andere partijen (bedrijfsleven, politieke partijen etc.) vrouwen niet discrimineren.
The UNDP Gender Equality Seal certification
De UNDP-certificering voor gendergelijk omvat normen om een meer egalitaire werkomgeving te bevorderen, hardnekkige genderkloven te overbruggen en de positie van vrouwen op de werkplek te versterken, en tegelijkertijd door sociale rechtvaardigheid de productiviteit en concurrentievermogen te bevorderen.
Downloads
Gids speciaal voor Nederlandse bedrijven met internationale toeleveranciers:
RVO Violence and harassment @work (2020)
Time for a world free from violence and harassment (2020) (ENG)Diversiteit in de top (2019) (SER)CNV Internationaal Onderzoek Violence against women at the workplace (2015)
Geen gevonden.