Op weg naar een eerlijke transitie
De wereldwijde verschuiving naar hernieuwbare energie is noodzakelijk om klimaatverandering tegen te gaan. Deze overgang brengt echter aanzienlijke uitdagingen met zich mee, met name wat betreft de inkoop van zeldzame kritieke metalen die essentieel zijn voor groene technologieën.
Bij CNV Internationaal zetten we ons in voor een energietransitie die niet alleen duurzaam is, maar ook rechtvaardig en eerlijk, door de rechten van werknemers te respecteren en ethische praktijken te bevorderen in de gehele toeleveringsketen van metalen en kolen.
De uitdagingen van de energietransitie
Het streven naar een groenere economie heeft geleid tot:
- Toegenomen vraag naar kritieke metalen: Technologieën zoals elektrische voertuigen, windturbines en zonnepanelen vereisen aanzienlijke hoeveelheden metalen zoals koper, nikkel, lood, tin en zilver. Deze stijging van de vraag voor deze materialen heeft de mijnbouwactiviteiten voor mineralen geïntensiveerd, vaak onder precaire omstandigheden voor de mensen die in de mijnbouw werken.
- Afname van de steenkoolindustrie: Naarmate de wereld afstapt van steenkool worden werknemers en gemeenschappen die afhankelijk zijn van deze industrie geconfronteerd met economische onzekerheden en banenverlies. Om deze uitdagingen aan te pakken is een alomvattende aanpak nodig die milieudoelstellingen in evenwicht brengt met sociale gelijkheid.
Lees meer over wat er gebeurt in de mijnen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika waar Europa zijn essentiële mineralen vandaan haalt.
Wat gebeurt er? Snelle toegang
> Eerste Fair Work Monitor in de mijnbouw in Latijns Amerika
> AFRIKA Zuid-Afrika - Arbeidsrechten in de mineralen mijnbouw
>AZIË Indonesië Nikkel: essentieel voor de energietransitie maar tegen welke prijs
>LATIJNS-AMERIKA Colombia - Voor een rechtvaardige overgang van steenkoolwinning
Grootste problemen in de mijnbouw
Onze energietransitie is sterk afhankelijk van een klein aantal landen en bedrijven, waardoor de macht geconcentreerd is binnen toeleveringsketens. Een handvol internationale bedrijven domineert zowel de metaalindustrie als de kolenmijnbouw. Dat bemoeilijkt het toezicht op de arbeidsomstandigheden. China speelt een cruciale rol. Volgens de USGS importeerde China in 2019 wereldwijd 80% van de zeldzame metalen. Dit is een risico voor onze toegang tot metalen en het vermogen van Europa om invloed uit te oefenen op de gevolgen voor het klimaat, het milieu en de mensenrechten.
We realiseren ons meestal niet dat mijnwerkers aan het begin van de productieketens onmisbaar zijn voor onze energievoorziening. Helaas werken zij vaak onder extreem zware en ongezonde omstandigheden terwijl hun arbeidsrechten niet gerespecteerd worden. Deze problemen worden verergerd doordat steeds meer werk via outsourcing gebeurt. Veel arbeiders met directe contracten raken hun baan kwijt en mensen die werken via outsourcingconstructie hebben nog minder rechten, ze verdienen vaak geen eerlijk loon en lopen meer veiligheids- en gezondheidsrisico's.
Fair Work Monitor
Onze Fair Work Monitor is een onderzoeksinstrument, dat lokale vakbonden zelf kunnen gebruiken om op gegevens te verzamelen onder werknemers, via eenvoudige en anonieme enquetes.
Uit onze Fair Work Monitor in de mijnbouwsector in Latijns-Amerika bleek dat mijnwerkers dagelijks kampen met zeer riskante werkomstandigheden. Ze worden blootgesteld aan stof en gassen en hun bedrijven bieden hun niet voldoende veiligheid en bescherming. Dit maakt hen kwetsbaar voor silicose, een onomkeerbare aandoening aan de luchtwegen.
Er was ook een duidelijke schending van arbeidsomstandigheden voor uitbestede of uitbestede werknemers in vergelijking met rechtstreeks ingehuurde werknemers. Deze problemen worden hieronder besproken.
De problemen van outsourced werken
De meeste mijnbouwbedrijven besteden hun werk uit, waardoor de arbeiders in dienst zijn van onderaannemers. Uit onze Fair Work Monitor blijkt dat minder dan een derde van de mijnwerkers rechtstreeks in dienst is.
Uitbesteding kan leiden tot de volgende belangrijke kwetsbaarheden, in vergelijking met werknemers die rechtstreeks in dienst zijn:
- Kortlopende contracten: Werknemers in onderaanneming krijgen vaak contracten van slechts 3-6 maanden, met weinig werkzekerheid.
- Beperkte werknemersrechten: Werknemers in onderaanneming hebben vaak niet het recht om lid te worden van vakbonden of om rechtstreeks met mijnbouwbedrijven te onderhandelen, waardoor ze geen stem hebben om hun arbeidsomstandigheden te verbeteren.
- Ongelijke beloning: Werknemers in onderaanneming verdienen gemiddeld 30% minder dan hun collega's met een vast contract, ondanks het feit dat ze hetzelfde werk doen.
- Geen extra compensatie: Werknemers in onderaanneming krijgen vaak geen overuren uitbetaald of vakantiegeld, waardoor de inkomenskloof nog groter wordt.
- Slopende werkschema's: Velen draaien extreem lange diensten, zoals de beruchte "dodendienst" in Colombia - 7 opeenvolgende dagen van 12 uur werken gevolgd door slechts 3 vrije dagen.
- Onveilige en ongezonde omstandigheden: Mijnwerkers lopen in het algemeen het risico op ernstige gezondheids- en veiligheidsproblemen als gevolg van het winningswerk. Toegang tot gezondheidszorg en sociale zekerheid is nu en in de toekomst onontbeerlijk. De arborisico's van uitbestede werknemers zijn nog groter.
EL TURNO DE LA MUERTE - DE DODELIJKE PLOEGENDIENST
In 2021 gingen kolenmijnen in Colombia over van 4 naar 3 lange ploegendiensten per maand. Mijnwerkers moeten nu 21 dagen per maand werken.
Ze werken 12 uur per dag, 7 dagen achter elkaar, gevolgd door 3 dagen rust. Hetzelfde werk moet nu door 25% minder mensen gedaan moet worden. 1 op de 4 mijnwerkers raakte werkloos.
Mijnwerkers noemen dit de"dodelijke ploegendienst" ("El turno de la muerte"]. Deze extreem lange diensten veroorzaken uitputting en een verhoogd risico op fatale ongelukken doordat werknemers in slaap vallen.
Onze aanpak en impact
CNV Internationaal streeft naar een transitie die niet alleen duurzaam is voor het milieu, maar ook sociaal rechtvaardig.
Impact - gevallen
Alleen door samenwerking en gezamenlijke actie kan de situatie echt veranderen"
benadrukt Maurice van Beers,
projectleider Fair Work Monitor en
Just Transition Expert van CNV Internationaal.
1. Eerlijke arbeidspraktijken in de mijnbouw bevorderen
We werken samen met vakbonden om arbeidsomstandigheden te verbeteren, eerlijke lonen te garanderen en de arbeidsrechten in mijnbouwregio's te versterken.
Voorbeelden van impact:
- We dragen bij aan transparantie en veiligere en gezondere werkomgevingen voor mijnwerkers, via een samenwerking met Tata Steel Nederland en Wuppermann Staal Nederland, een initiatief vanuit de Nederlandse internationale MVO convenanten>
- Eind 2023 leidde een brand in een nikkelsmelterij in Morowali, op Sulawesi in Indonesië, tot de dood van 21 arbeiders en ernstige verwondingen bij 466 anderen. Hoewel het een tragisch ongeval was, kwam het niet onverwacht, gezien de slechte veiligheidsomstandigheden in de fabrieken. Vakbonden, waaronder KSBSI en FPE, Indonesische partnerorganisaties van CNV Internationaal, eisen verbeteringen, zoals veiligheidsinstructies in het Bahasa Indonesisch (want veel zijn alleen in het Chinees) en de oprichting van noodhulpteams. Lees meer >
- In Colombia hebben lokale mijnbouwvakbonden met steun van CNV Internationaal het arbeiderscollectief voor een rechtvaardige overgang opgericht. Het ontwikkelt voorstellen voor sociale plannen met fatsoenlijke compensatie voor verlies van werk en gezondheidszorgkosten voor werkgerelateerde ziekten.
Lees meer over onze impact in Colombia >
Leden van het arbeiderscollectief voor een rechtvaardige overgang (Colombia)
2. Transparantere toeleveringsketen
We bevorderen transparantie bij de inkoop van grondstoffen, om ethische praktijken te garanderen. en risico's en negatieve gevolgen voor werknemers te beperken.
Voorbeeld van impact:
- Bij CNV Internationaal we hebben de Fair Work Monitor ontwikkeld die de arbeidsomstandigheden onderzoekt, op thema's zoals gezondheid en veiligheid op het werk, lonen, uitbesteding en vakbondsvrijheid.
3. Partnerschappen voor een rechtvaardige overgang vergemakkelijken
We werken samen met overheden, bedrijven en vakbonden om strategieën te ontwikkelen die werknemers ondersteunen bij de overgang van de fossiele-brandstofindustrie naar duurzame werkgelegenheid.
Voorbeeld van impact
- In de van steenkool afhankelijke regio in het noorden van Colombia hebben we programma's gefaciliteerd die werknemers omscholen voor banen in de duurzame energiesector.
4. Human rights and environmental due diligence (HREDD)
We ondersteunen de implementatie van robuuste HREDD-raamwerken, waarbij bedrijven verantwoordelijk worden gehouden voor hun praktijken in de toeleveringsketen.
Voorbeelden van impact
- Bij CNV Internationaal we hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van Europees beleid dat bedrijven verplicht om risico's voor mensenrechten en het milieu te beoordelen en aan te pakken bij hun activiteiten. Meer informatie
- In Nederland zetten investeerders in de mijnindustrie en eindgebruikers van metalen zich steeds meer in voor HRDD met betrekking tot hun investeringsbeleid en inkooppraktijken. We hebben deze aanbevelingen geformuleerd voor verschillende partijen in de waardeketen.
- Voor de allereerste keer werd er een klacht ingediend bij het klachtenmechanisme van de EU (Single Entry Point genaamd), in een zoektocht naar een oplossing voor de onzekere arbeidsomstandigheden in de mijnen in Colombia en Peru, door lokale vakbondsorganisaties, samen met CNV Internationaal.
Werknemers in de metaalmijnbouw in Bolivia
De strategische waarde van een Just Transition
Een eerlijke energietransitie is niet alleen een morele plicht, maar ook een strategische noodzaak. Door te investeren in duurzame mijnbouwpraktijken en rechtvaardige partnerschappen aan te gaan, kan Europa:
- De afhankelijkheid van beperkte leveranciers verminderen: Het diversifiëren van bronnen van kritieke grondstoffen verbetert de energiezekerheid en economische veerkracht.
- Geopolitieke risico's beperken: Transparante en eerlijke bevoorradingsketens verminderen de afhankelijkheid van politiek instabiele regio's.
- Economische positionering versterken: Verantwoord inkopen spreekt consumenten en investeerders aan en biedt een concurrentievoordeel.
Contact
Voor een rechtvaardige energietransitie is collectieve actie nodig. Of je nu investeerder, bedrijfsleider, beleidsmaker of vakbondsleider bent, jouw betrokkenheid is cruciaal.
- Voor bedrijven: Werk met ons samen om je activiteiten af te stemmen op eerlijke arbeidsnormen.
- Voor beleidsmakers: Werk met ons samen om regelgeving te ontwikkelen en te handhaven die ethische toeleveringsketens bevorderen.
- Voor vakbonden: Sluit je aan bij onze inspanningen om het bewustzijn te vergroten en verandering in de richting van een rechtvaardige energietransitie te stimuleren en ontdek ook onze HREDD-trainingstoolkit .
Contact CNV Internationaal
Maurice van Beers, Just Transition Expert: m.vanbeers@cnv.nl
Wouter van Dis, Strategisch Beleidsadviseur: w.vandis@cnv.nl
Onderzoeken, trainingsmaterialen en andere publicaties
Om eerlijke en duurzame toeleveringsketens van metalen te ondersteunen, biedt CNV Internationaal een reeks hulpmiddelen en instrumenten aan. Met deze hulpmiddelen willen we belanghebbenden in staat stellen om actie te ondernemen, transparantie te bevorderen en werknemers in de mijnbouwindustrie te ondersteunen.
- Onze analyses en voorstellen: Een eerlijke en duurzame energietransitie
Schetst onze visie en strategieën voor een sociaal rechtvaardige rechtvaardige energietransitie.
- Fair work monitor
Deze participatieve monitoringtool helpt vakbonden bij het beoordelen van arbeidsomstandigheden, vergroot de transparantie en helpt bij het identificeren van verbeterpunten in wereldwijde toeleveringsketens.
> Monitor eerlijk werk in de mijnbouw
> Ontdek onze Monitor Eerlijk Werk in de Mijnbouw
- HREDD-trainingspakket voor vakbonden
Een praktische handleiding om vakbonden beter in staat te stellen om te gaan met due diligence-vereisten op het gebied van mensenrechten en milieu.
> Download het toolkitpakket
Landelijke cases en onderzoeken
Gedetailleerd inzicht in mijnbouwpraktijken, arbeidsomstandigheden en vakbondsstrategieën in de mijnbouwindustrie in Afrika, Azië en Latijns-Amerika.
AFRIKA
- Onderzoek van de Zuid-Afrikaanse mijnbouwsector - Arbeidsrechten in de minerale overgangsmijnbouw
> Belangrijkste bevindingen, aanbevelingen
- Nikkel essentieel voor de energietransitie, maar tegen welke prijs
Indonesië's rol in de wereldwijde nikkelindustrie .
LATIJNS-AMERIKA
- Verbetering van gezondheid en veiligheid in de mijnen in Bolivia en Peru
- Recommendations and key take aways for investors
Voor investeerders en andere belanghebbenden met een focus op uitbesteding in de toeleveringsketen van mineralen in Peru, Colombia en Bolivia.
> Aanbevelingen en belangrijke aandachtspunten
- Analyse van de toeleveringsketen voor mineralen
Naar een rechtvaardige energietransitie, Arbeidsrechtenrisico's in de Latijns-Amerikaanse mijnbouwsector.
> Onderzoek door Profundo
> Ook beschikbaar in het Spaans
- Onderzoek OSH-risico's in de mijnbouw
> Belangrijkste uitkomsten en belangrijkste risico's
> Download volledig onderzoek van Profundo
- Eerste klacht bij het klachtenmechanisme van de EU
Via het klachtenmechanisme van de EU (Single Entry Pointm SEP genaamd) hebben we de onzekere arbeidsomstandigheden in de mijnen in Colombia en Peru aan de kaak gesteld, die de kolen en metalen produceren die onmisbaar zijn voor de energievoorziening van de Europese Unie.
- Voorstellen van het Colombia Werknemers Collectief: Arbeidsvooruitzichten van de energietransitie in de steenkoolmijnen
- Handels- en financiële relaties en de MVO-benadering van mijnbouwbedrijven - Colombiaanse steenkool
WEBINARS
- De Zuid-Afrikaanse mijnbouwsector - Arbeidsrechten in de minerale overgangsmijnbouw
- Webinars tijdens het ( mineralenforum van de OESO )
- Outsourcing in Peru, Colombia en Bolivia (2021): met duidelijke aanbevelingen en belangrijke aanknopingspunten voor het verminderen van de risico's van outsourcing voor belanghebbenden, metaalinkopers, handelaren, overheden, investeerders en ook de mijnbouwbedrijven zelf.
- Webinar serie: Scenario's voor de energietransitie
Samen met deelnemers van het Nederlandse internationale IMVO-convenant voor de metaalindustrie (2022)
Arbeiders op weg naar hun werk in de nikkelindustrie in Indonesië (Morowali, Sulawesi)