Global Rights Index registreert slechtste scores ooit

Ondanks de aanhoudende druk op de rechten van werknemers, blijven vakbonden over heel de wereld zich inzetten voor eerlijke, fatsoenlijke arbeidsomstandigheden en de vrijheden van werknemers om collectief op te komen voor hun belangen. Het is belangrijk dat vakbonden collectief blijven samenwerken en werknemers de kans blijven krijgen om zich te organiseren in onafhankelijke vakbonden.  

Ieder bedrijf kan daarbij het verschil maken, maar vooral bedrijven met handelsketens vanuit productielanden kunnen een sleutelpositie innemen. Concreet gaat het dan om het opnemen van het recht op vakbondsvrijheid in hun HRDD-beleid. Helaas gebruiken veel bedrijven hun invloed nog onvoldoende. Des te belangrijker is HRDD wet- en regelgeving, zoals de Europese CSDDD, zodat er wereldwijd een gelijk speelveld ontstaat voor bedrijven. Internationale handel brengt ons land veel voordelen én biedt Nederlandse ondernemers de mogelijkheid bij te dragen aan het vergroten van de welvaart in andere delen van de wereld. Bedrijven kunnen dit doen door in gesprek te gaan met leveranciers over het belang van vakbondsvrijheid of door impact projecten te ondersteunen. Ons Fair Impact Programme geeft hier meer informatie over. 

In 87% van de landen wordt het recht om te staken geschonden en in 74% van de landen was de wettelijke registratie van vakbonden gelimiteerd. Werknemers, vooral vakbondsleden, werden gearresteerd in 47% van de landen wereldwijd terwijl ze opkwamen voor arbeidersrechten, en in enkele landen zelfs omgebracht, waaronder in Zuid-Afrika, Colombia, Guatemala en Peru.  

Ook binnen Europa gaan de arbeidsomstandigheden achteruit. In meer dan de helft van de Europese landen was toegang tot eerlijke juridische bescherming beperkt of zelfs afgewezen. Daarnaast is het recht om te protesteren in bijna drie-vierde van de Europese landen geschonden.  

Uit de index van de ITUC blijkt dat het over heel de wereld nog steeds gevaarlijk is om lid te zijn van de vakbond, en dat het in enkele landen zelfs dodelijke gevolgen heeft gehad. In augustus 2024 zijn in Peru twee vakbondsleiders vermoord, nadat zij bedreigingen hadden ontvangen vanwege hun vakbondsactiviteiten. In Guatemala werden het afgelopen jaar drie vakbondsleiders omgebracht. In beide landen is geweld tegen vakbondsleden een terugkerend patroon, en doorgaans blijven overheidsmaatregelen uit. 

Daarnaast is er ook een wereldwijde trend van regimes die vakbondsactiviteiten belemmeren. In Niger ligt de vakbeweging onder vuur sinds de militaire autoriteiten het land hadden overgenomen. Zo is er geen recht meer op onafhankelijke, eerlijke representatie voor werknemers, nadat er een lijst was gepubliceerd met vakbonden die nog kans maakten op overheidssubsidies, een beslissing die de onafhankelijkheid van vakbonden onder druk zet.