Het verhaal van Ion Poia ex migrant en ondernemer in Ungheni
Fundatia Muncii hielp me om kansen te grijpen op de krappe arbeidsmarkt van ons land. Dat leer je niet op school of de universiteit
“Ik droomde van een eigen huis, een eigen gezin. Met een inkomen van 200 euro in de maand zou ik dat in Moldavië in geen honderd jaar voor elkaar krijgen. Ik moest wel weg.” Vertelt Ion Poia,
Moldavië, voormalig Sovjetstaatje tussen Roemenië en de Oekraïne, is het armste land van Europa. Sinds 1991 is het onafhankelijk, maar tot 2009 bleven de oude communisten aan de macht. Een eventueel EU-lidmaatschap biedt kansen, zo denken velen. Maar vooralsnog blijft fort Europa gesloten.
Ion woont in de stad Ungheni, aan de grens met Roemenië. “In de Sovjet-tijd werkte mijn vader op de kolchoz als tractorchauffeur en mijn moeder als receptioniste voor een paardenfokkerij, ook een staatsbedrijf. Mijn vader had werk, maar gezond was het niet. Hij sproeide pesticiden. Op zijn vijftigste kreeg hij ademhalingsproblemen en verloor zijn baan. Hij heeft nu kanker en moet rondkomen van een uitkering van 40 euro en een pensioen van 80 euro in de maand.”
Ion is zo goed dat de staatsuniversiteit hem benadert. “Als ik zou hardlopen voor de universiteit mocht ik gratis studeren. Ik stemde in, studeerde boekhouding en liep wedstrijden.” In die tijd begint Ion ook met z’n eerste baantje. “Ik kocht cognac in en we verkochten het spul voor het dubbele van de prijs. En dat allemaal illegaal!”
“Mijn eerste echte baan was bij de politie. Ze vroegen mij om voor hen te sporten. Ik had een arbeidscontract, maar heb nooit politiewerk gedaan. Ik was een soort sportslaaf, voor 200 euro in de maand.”
Op zijn 23ste gaat hij toch naar het buitenland. Ion: “Ik droomde ervan om ooit met mijn vriendin in een eigen huis te wonen en kinderen te krijgen. Met 200 euro in de maand zou ik dat in geen honderd jaar voor elkaar krijgen. Ik wilde professioneel voetballer worden. Een vriend had contacten bij een Ierse voetbalclub. Dus ik ben vertrokken naar Parijs vertrokken met een toeristenvisum. Toen ging ik naar Spanje en vervolgens illegaal naar Ierland.”
Al die tijd verblijft Ion illegaal in Ierland, zonder sociale zekerheid, pensioen, of ziektekostenverzekering. Pas als hij zijn Roemeense paspoort krijgt, iets wat veel Moldaviërs aanvragen om in de Europese Unie te kunnen werken, krijgt hij een arbeidsvergunning. “In mijn laatste baan in Ierland was ik bewaker. Toen had ik een echt contract en ik verdiende 2000 euro. Na een jaar verloor ik ook die baan, door de crisis. Last in, first out. Met mijn spaargeld ben ik teruggegaan naar Ungheni, de stad vlakbij mijn geboortedorp.”
Eind 2009 ziet Ion een campagnefilmpje van Fundatia Muncii, het werkgelegenheidsprogramma van de jongerenorganisatie FACLIA. Ion: “Vijf weken heb ik er een training gevolgd. Vijf belangrijke weken die mij een nieuwe kijk op de toekomst hebben gegeven. Werkgevers en ondernemers kwamen workshops geven, ik leerde mezelf presenteren en werkte aan mijn cv. Er veranderde iets in mij. Ik leerde denken in kansen, geloven in mezelf.”
Ion woont in een klein eenpersoonsappartement, drie hoog. De droom van een eigen huis en een gezin heeft hij nog steeds. “Ik werk eraan. Ik spaar, heb een goede baan en ben mijn eigen baas. En die toekomstige vrouw komt wel.”
“Ik droomde van een eigen huis, een eigen gezin. Met een inkomen van 200 euro in de maand zou ik dat in Moldavië in geen honderd jaar voor elkaar krijgen. Ik moest wel weg.” Vertelt Ion Poia,
Moldavië, voormalig Sovjetstaatje tussen Roemenië en de Oekraïne, is het armste land van Europa. Sinds 1991 is het onafhankelijk, maar tot 2009 bleven de oude communisten aan de macht. Een eventueel EU-lidmaatschap biedt kansen, zo denken velen. Maar vooralsnog blijft fort Europa gesloten.
Veel jonge Moldaviërs wagen hun kans in het buitenland
Een van hen is Ion Poia, een alleenstaande dertiger. Ion: “Er is zo weinig perspectief hier. Werkloosheid, alcohol en armoede... Dat is het zo’n beetje. Ik denk dat zo’n 70% van al mijn vrienden in het buitenland zit.”Ion woont in de stad Ungheni, aan de grens met Roemenië. “In de Sovjet-tijd werkte mijn vader op de kolchoz als tractorchauffeur en mijn moeder als receptioniste voor een paardenfokkerij, ook een staatsbedrijf. Mijn vader had werk, maar gezond was het niet. Hij sproeide pesticiden. Op zijn vijftigste kreeg hij ademhalingsproblemen en verloor zijn baan. Hij heeft nu kanker en moet rondkomen van een uitkering van 40 euro en een pensioen van 80 euro in de maand.”
Sport en vooral voetbal zijn de passies van de jonge Ion
“Mijn oudere broer was nationaal kampioen op de 800 meter hardlopen. Ik begon met atletiek toen ik 13 was. Tot mijn 19de zat ik op een sportinternaat in de hoofdstad Chisinau. Het was prestigieus en eervol, maar ook ontzettend zwaar en streng.”Ion is zo goed dat de staatsuniversiteit hem benadert. “Als ik zou hardlopen voor de universiteit mocht ik gratis studeren. Ik stemde in, studeerde boekhouding en liep wedstrijden.” In die tijd begint Ion ook met z’n eerste baantje. “Ik kocht cognac in en we verkochten het spul voor het dubbele van de prijs. En dat allemaal illegaal!”
“Mijn eerste echte baan was bij de politie. Ze vroegen mij om voor hen te sporten. Ik had een arbeidscontract, maar heb nooit politiewerk gedaan. Ik was een soort sportslaaf, voor 200 euro in de maand.”
Op zijn 23ste gaat hij toch naar het buitenland. Ion: “Ik droomde ervan om ooit met mijn vriendin in een eigen huis te wonen en kinderen te krijgen. Met 200 euro in de maand zou ik dat in geen honderd jaar voor elkaar krijgen. Ik wilde professioneel voetballer worden. Een vriend had contacten bij een Ierse voetbalclub. Dus ik ben vertrokken naar Parijs vertrokken met een toeristenvisum. Toen ging ik naar Spanje en vervolgens illegaal naar Ierland.”
Drie jaar duurt het Ierse avontuur
“Mijn sportleven was voorbij toen ik binnen korte tijd beide knieën zwaar blesseerde. Ik had geen inkomen meer en ging heggen snoeien om eten te kunnen kopen. Alles ging fout, het ging uit met m’n vriendin, ik begon meer te drinken. Toch pakte ik alle werk aan, van flyeren voor Domino’s pizza tot zware klussen als van acht tot vijf betonblokken tillen in de bouw.”Al die tijd verblijft Ion illegaal in Ierland, zonder sociale zekerheid, pensioen, of ziektekostenverzekering. Pas als hij zijn Roemeense paspoort krijgt, iets wat veel Moldaviërs aanvragen om in de Europese Unie te kunnen werken, krijgt hij een arbeidsvergunning. “In mijn laatste baan in Ierland was ik bewaker. Toen had ik een echt contract en ik verdiende 2000 euro. Na een jaar verloor ik ook die baan, door de crisis. Last in, first out. Met mijn spaargeld ben ik teruggegaan naar Ungheni, de stad vlakbij mijn geboortedorp.”
Wat moest ik doen in Moldavië?
Ik had een opleiding waar ik nergens mee aan de slag kon. Mijn spaargeld smolt als sneeuw voor de zon. Net als de meesten die remigreren voelde ik me verloren, depressief en wanhopig.”Eind 2009 ziet Ion een campagnefilmpje van Fundatia Muncii, het werkgelegenheidsprogramma van de jongerenorganisatie FACLIA. Ion: “Vijf weken heb ik er een training gevolgd. Vijf belangrijke weken die mij een nieuwe kijk op de toekomst hebben gegeven. Werkgevers en ondernemers kwamen workshops geven, ik leerde mezelf presenteren en werkte aan mijn cv. Er veranderde iets in mij. Ik leerde denken in kansen, geloven in mezelf.”
Vijf weken veranderden mijn kijk op de toekomst
Hij gaat aan de slag bij het reclamebureau van zijn zus in de hoofdstad en zet met hulp van Fundatia Muncii zijn eigen reclamebureau op in Ungheni. Dat de zaken goed gaan zie je in het centrum van Ungheni: op elk kruispunt prijkt wel een door Ion opgemaakte en gedrukte affiche. Ion: “Zonder de steun van Fundatia Muncii was me dat niet gelukt. Ik volgde cursussen, en kreeg hulp om mijn arbeidskansen te grijpen op de toch krappe arbeidsmarkt van ons land. Dat leer je hier niet op school of de universiteit leert. Ik heb er meer zelfvertrouwen door gekregen.”Ion woont in een klein eenpersoonsappartement, drie hoog. De droom van een eigen huis en een gezin heeft hij nog steeds. “Ik werk eraan. Ik spaar, heb een goede baan en ben mijn eigen baas. En die toekomstige vrouw komt wel.”