Sorayda Liliana Gonzalez (48) werkt als straatverkoopster en verkoopt kinderschoenen. Daarnaast is ze actief voor vakbond CGTG. Door wat ze in haar eigen leven heeft meegemaakt is ze enorm gemotiveerd om zich in te zetten voor vrouwen die in haar land kampen met geweld op het werk.

"Mijn vader overleed toen ik klein was. Toen ik 13 was werd ik door mijn moeder naar de verre stad gestuurd om als schoonmaakster te gaan werken. Ik was hier heel verdrietig over en voelde me vaak alleen. Alles wat ik in die tijd verdiende, ging direct naar mijn moeder en mijn zusjes. Ik wilde graag naar school en studeren, maar dat was hierdoor onmogelijk.

Ik ben al op mijn 16e getrouwd. Met mijn toenmalige man kreeg ik 4 kinderen. Hij mishandelde me. Uiteindelijk heeft hij ons verlaten. Ik heb hierdoor veel geleerd. Vooral dat ik me nooit meer zo zal laten behandelen. Dat ik sterk kan zijn. Dat ik moet opkomen voor mezelf. Nu heb ik al 22 jaar een andere man, een goede man. Hij heeft me één keer een klap gegeven. Toen heb ik meteen aangifte gedaan en heeft hij een paar dagen vast gezeten. Daarna heeft hij het nooit weer gedaan." 

Ik kom op voor vrouwen die mishandeld worden

"Nu ben ik adjunct Algemeen Secretaris van de vakbond van verkopers van Santa Lucia. Hier zijn veel inheemse mensen bij aangesloten, de meest gemarginaliseerde bevolkingsgroep. Ik kom op voor vrouwen die mishandeld worden, ga met deze zaken naar het Openbaar Ministerie.

Helaas is er ook tussen de verschillende bevolkingsgroepen in Guatemala strijd. Ik kreeg bijvoorbeeld eerst niet de ruimte om door te groeien naar een leidinggevende positie in mijn vakbond, de CGTG, omdat ik “Ladina” ben, en niet van inheemse herkomst ben. Maar ik ben uiteindelijk toch verkozen tot bestuurslid. Ik hou van werken en heb ook enorm veel zin om veel aan te pakken!”

Wat doet de vakbond aan geweld tegen werkende vrouwen 

Geweld tegen vrouwen is een groot probleem in Guatemala. Er is zelfs een apart woord voor "femicidio". De bestrijding van dit geweld wordt belemmerd door de rechteloosheid. Onderzoek en vervolging van misdaden blijft vaak achterwege en de rechtszaken die er zijn verlopen traag. Slachtoffers van seksueel geweld op het werk hebben vaak niet de kennis en de middelen om een rechtszaak aan te spannen.

Machismo

De juridisch medewerker van vakbond CGTG staat hen bij zodat de daders opgespoord en vervolgd kunnen worden. "Onze vrouwelijke vakbondsleden kampen met allerlei problemen" , vertelt Jorge Pu Mendoza van de CGTG: "Zowel buiten als op het werk is er veel machismo. Vrouwen krijgen geen of nauwelijks steun van hun echtgenoot in het huishouden of bij de opvoeding van de kinderen. Discriminatie en seksuele intimidatie komen veel voor, maar ook plotseling ontslag of niet-uitbetaling van salaris. Werkgevers dwingen hen vaak om over te werken. Deelname aan vakbondsactiviteiten wordt vaak afgekeurd of zelfs verboden."

Vakbond helpt vrouwen om aangifte te doen

Om seksuele intimidatie op de werkvloer onder de aandacht te brengen en bespreekbaar te maken, heeft vakbond CGTG een publiekscampagne georganiseerd  Ook in de eigen organisatie is er gezorgd dat vrouwen via de vrouwencommissie een beter platform hebben om hun stem te laten gelden.

"We doen als vakbond wat we kunnen maar hebben niet de illusie om dat allemaal op te lossen". Het blijft moeilijk werk: Afgelopen tijd werden wel enkele zaken bij een staatsbedrijf opgelost in het voordeel van de vrouwen. Er lopen nog steeds zaken tegen grote landbouwbedrijven en gemeenten. De CGTG wil vrouwelijke werknemers die met discriminatie en intimidatie te maken krijgen, beter en sneller helpen. Helaas beschikken we zelf over weinig middelen."