Donderdag 14 september. De dag begint 'toeristisch' met een bezoek aan een fabriek van Havana sigaren. Brouwer en Dieleman zijn benieuwd naar de arbeidsomstandigheden daar. Daarna gaat het mis. De immigratiedienst roept beide CNV-ers op voor ondervraging.
Vanmorgen gaan naar de sigarenfabriek Partagás. Het is één van de fabrieken in Havana waar de beroemde Habanos-sigaren met de hand gemaakt worden. We bezoeken deze fabriek via een rondleiding voor toeristen. Maar we willen vooral de de arbeidsomstandigheden met eigen ogen zien. Handgemaakte Havana sigaren
De tourguide vertelt ons alles over de productie van de beroemde Cubaanse sigaar. De arbeidsomstandigheden blijken hier beter dan we verwacht hadden:
- genoeg natuurlijk licht;
- een muziekje;
- de arbeiders mogen gewoon met elkaar kletsen onder het werk;
- iedereen heeft water op zijn werkplek.
Terwijl ik de gids probeer af te leiden, vraagt Janneke de sigarenmakers naar hun inkomen, productie en werktijden. Ze geven aan zo'n 8 uur per dag te werken, gemiddeld veertig uur in de werk. De 4 weken vakantie die ze per jaar krijgen worden deels doorbetaald. Dus dat klonk hier allemaal niet zo slecht. Bevelschrift immigratiedienst
Als we eind van de dag terugkomen op onze hotelkamer gaat de telefoon: Het is de receptie. We moeten ons binnen 10 minuten melden bij twee mannen van de immigratiedienst beneden in de lobby. Nadat we snel wat spullen wegstoppen en opruimen, lopen we om half 6 naar beneden. Elk van ons krijgt een bevelschrift op naam. Daarop staat dat we ons om 6 uur moesten melden bij het bureau van de immigratiedienst in Havana voor ondervraging. WC loopt over door snippers papier
Ons verweer dat we om half 9 het vliegtuig moeten halen, heeft geen enkel effect. We moeten alle bagage maar meenemen en ons melden. Anders krijgen we 1000 dollar per persoon boete krijgen en komen we het land nooit meer in, aldus de heren van de immigratiedienst. Terug op de hotelkamer, versnipperen we zenuwachtig alle interviews en andere 'belastende' papieren. We proberen alles door de wc te spoelen. Deze raak helemaal verstopt. Het water stroomde over de gang. Het zou allemaal erg grappig zijn, als het niet zo triest was. Holle boomstammen
Buiten aangekomen gaann we op zoek naar een taxi. Onderwijl gooien we op onbewaakte plekken in holle boomstammen en vuilnisbakken al het mogelijk belastend materiaal weg. Niets wat tegen ons gebruikt zou kunnen worden, houden we bij ons. Kaal hok met zwiepende ventilator
Om een uur of 7 kwamen we uiteindelijk aan bij het bureau. Gewapende mannen bij de ingang wachten ons op. Samen lopen we naar binnen, waar nog meer (onbewapende) mannen staan. Achter hen kleine, kale hokken met zwiepende ventilatoren. Net als in een film ja. Vliegtuig gemist
We weten ondervraging te voorkomen met het excuus dat we ons vliegtuig moeten halen. Uiteindelijk mogen we vertrekken. Zo snel mogelijk gaan we naar het vliegveld. Te laat. Als we daar om 8 uur aankomen is de incheckbalie is al dicht. Wat we ook proberen, met geen mogelijkheid komen we er meer door. De hele avond proberen we via de verzekering en bij de verschillende reisbureaus nog een andere vlucht te krijgen. Maar we krijgen geen enkele medewerking op het vliegveld. Ook de laatste vlucht richting Nederland vertrekt zonder ons. Dus zijn we om half 12 genoodzaakt om weer terug te gaan naar ons hotel. Verhoor uitgesteld
We weten dat ons de volgende dag alsnog een ondervraging te wachten staat. Geluk bij een ongeluk: We hebben nu uitgebreid de gelegenheid om ons verhaal door te spreken en op elkaar af te stemmen. Inmiddels hebben we ook contact met de ambassade. Dat lukte eerder die dag steeds niet. Een ambassademedewerker zal ons de volgende morgen op komen zoeken. We praten lang na en bereiden ons voor op wat morgen komen gaat. Moe en teleurgesteld vallen we in slaap.
Publicatiedatum 25 09 2006