Weblog 4 – 29 novemberHet belooft een mooie dag te worden. De zon schijnt blijmoedig en het is nog niet te warm. Vandaag bezoeken we eerst een textielfabriek. In de middag keren we terug naar het congres. Is bedoeling althans. We vertrekken pas om half tien, want de fabriek is niet ver van Accra… We rijden over prima wegen door een soms westers aandoend stuk Afrika. Supermarkten van het formaat van de Franse Carrefour, naast kleinschalige Afrikaanse winkels. Staat leuk, de vraag is hoe lang dat goed gaat. ‘Zijn we er al bijna?,’vragen we na een uur aan onze gastheren. Nog tien minuutjes, is het antwoord. Twee en een half uur later bereiken we onze bestemming. Althans bijna. Eerst nog wat drinken, bij een schitterend aan een stuwmeer gelegen hotel/conferentiecentrum. De directeur is een voormalig Afrikaans vakbondsman. Het onthaal is hartelijk. Hij straalt zijn succes uit dat we hem van harte gunnen. En hij vertelt over de spagaat waar hij regelmatig in zit. We begrijpen dat. Op bezoek in de grootste textielfabriek van Ghana
Veel te laat komen we bij de grootste textielfabriek van Ghana. Het congres die middag kunnen we wel vergeten. Erg jammer, want er was met een aantal van onze partnerorganisaties nog veel te bespreken. De fabriek is imposant en in handen van Chinezen. Van ruwe katoen worden prachtig bedrukte lappen gemaakt. We wandelen door de hallen, de spinnerij, de weverij, de verfstraat, de kwaliteitscontrole. Kritiek wordt niet op prijs gesteld
We zien een deel van de 1500 personeelsleden aan het werk. Alles is strak georganiseerd. Wel veel lawaai van de machines en katoenstof. Slechts enkele medewerkers dragen een gezichtsmasker en dan vaak nog alleen voor de neus of mond. Dat helpt vast goed op die manier. We belanden in een zaal waar zo’n veertig shopstewards op ons wachten. Het zijn meest mannen, die op hun afdeling de belangen van de werknemers behartigen. Ze klagen over het management dat bikkelhard is en niet luistert. 'Als je kritiek hebt word je ontslagen'. Stevige discussie over maskers en 'ludieke' actie
Er ontstaat een stevige discussie tussen de vakbondsmensen in de fabriek en onze gastheer uit Accra. Hij verwijt de werkers dat ze de beschermingsmiddelen die er wel zijn niet gebruiken. Hij kan het weten, want hij heeft 30 jaar in die fabriek gewerkt. De shopstewards zijn boos. Boos, omdat ze van de bond uit Accra te weinig ondersteuning en training krijgen aangeboden. Boos ook, omdat een ‘ludieke’ actie door Accra verboden is. De werknemers hadden het plan om bij een bezoek van de hoogste baas uit China, een vrouw, naakt achter de machines te gaan staan. Terwijl ze verder gewoon doorwerken natuurlijk. Om duidelijk te maken dat ze door het management van hun bedrijf in hun hemd worden gezet, of minder dan dat. Stevige mensen kunnen zelf een eind komen
Op ons, de vreemdelingen, werd een beroep gedaan een computer te leveren voor de shopstewards en druk op het management uit te oefenen. Wij zijn er niet om hun taken over te nemen, vertellen we. Dan is de vreugde van korte duur. Het gaat erom dat ze zelf in staat zijn effectieve strategieën te ontwikkelen om de directie onder druk te zetten. Dat moet lukken, zelfs bij die bikkelharde Chinezen. Er zit een grote club stevige mensen. Met extra training en de gewenste support van “Accra” moeten ze een eind kunnen komen. Vinden ze zelf ook. Productiviteit taakcombineerders onderschat
Het begint al voorzichtig te schemeren als we terugrijden naar Accra. Langs de weg zien we de typisch Afrikaanse bedrijvigheid. Veel vrouwen aan het werk, op marktjes, in winkeltjes aan naaimachines of bezig met kinderen. In ons busje barst een heftige discussie los met een paar Afrikaanse vakbondsleiders over de positie van de vrouw. Zij kunnen zich wel indenken dat het management van de textielfabriek liever mannen heeft dan vrouwen. Vrouwen worden tenslotte zwanger en zijn dus minder productief. In onze ogen een bizar argument. Zeker in een continent waar vrouwen bekend staan als de echte taakcombineerders. Zij verdienen het geld, doen het, huishouden en zorgen voor de kinderen. Het was een boeiende reis. Stipt zes uur is het donker. ’s Avonds om 11 uur verlaat ik Ghana, met pijn in het hart, een mooi land met schitterende mensen in een veelbelovend continent. Bert van Boggelen, algemeen secretaris CNV, is deze week in Ghana. Per weblog doet hij verslag van de oprichting van een nieuwe vakbondsorganisatie voor Afrika.
Aanleiding is dat wereldvakbondsorganisaties WVA en IVVV zijn opgegaan in de ITUC in november 2006. Nu gaan de Afrikaanse regionale vakbondsorganisaties ODSTA en AFRO samen. In september is in Azië al een regionale organisatie gestart. Latijns-Amerika volgt. In Europa bestaat al één gezamenlijke koepel, het Europees Vakverbond EVV.CNV Internationaal steunt projecten van vakbondsorganisaties in verschillende Afrikaanse landen, momenteel in Benin, Guinee, Kameroen, Madagascar, Niger, Senegal, Zuid-Afrika en Namibië.Lees hieronder de voorgaande weblogs
Blije mensen in Ghana - weblog 1
Ghana, 26 november, Bert van BoggelenGhana, 25 november, weblog 1 Blije mensen in Ghana - Nog nooit heb ik iemand de bijbelse legitimatie voor ons vakbondwerk zo krachtig en helder horen uitleggen. Het staat in Jabobus 5 vers 4. Het gaat erover dat je als werkgever je werknemer rechtvaardig en eerlijk moet behandelen. Over bijbelkennis gesproken. In Ghana kunnen ze er wat van. Althans de christenen van het evangelische soort. En dat zijn er heel veel. Op zondagochtend zie je ze massaal door de, overigens lege straten gaan. Op weg naar hun kerkgebouw. Uitgedost in de mooiste kleuren en kleren. “dressed to kill” zoals mijn reisgenoot uit Rwanda zegt. En hij lacht zijn tanden bloot. Desondanks een kerk binnengegaan. We worden hartelijk welkom geheten in een dansende menigte. De muziek is meeslepend, de preek, van een Ghanese gastdominee uit Canada, oorverdovend. Ik voel dat de mensen echt geïnspireerd raken, letterlijk begeesterd zeg maar. Fijn om mee te maken. Halverwege de preek moeten we gaan. Het eerste vakbondsseminar wacht op ons. Vrouwen en mannen in kerk en vakbewegingVoordat het zover is wil de dominee ons nog even spreken in zijn kantoortje. In korte tijd wordt ons veel duidelijk. Wij vragen hoe het komt dat er zoveel vrouwen en zo weinig mannen in zijn kerk komen. Hij zegt dat de vrouw uit de rib van de man is gemaakt. Dus van bloed en botten. Van levend weefsel. Dat maakt vrouwen spiritueel en emotioneel. De man (de eerste althans) is van stof gemaakt, van dor en ongeïnspireerd spul. Dat verklaart veel. Met de nodige bijbelteksten wordt het vlot onderbouwd. Daarna voert hij Jacobus ten tonele. Blij en tevreden verlaten we de dominee. Met een legitimatie voor Christelijk vakbondswerk op zak en een verklaring voor het feit dat het binnen de vakbeweging vaak zo’n stoffige bedoening is. De ondernemersmentaliteit van de Ghanezen
Op weg naar het vakbondsseminar valt ons op hoe goed de wegen in Accra zijn, hoeveel er gebouwd wordt en hoe goed de huizen zijn, zeker voor West-Afrikaanse begrippen. Bovendien zijn de straten, relatief schoon. We zoeken met ons reisgezelschapje, een Belgische vakbondsvrouw, een Afrikaanse “project officer” en twee CNV-ers een verklaring. Belangrijk is dat Ghana een redelijk goeie regering heeft en iets als een vrije pers. En daardoor ongetwijfeld minder corruptie dan in omliggende landen. Ghanezen lijken bovendien een ondernemende mentaliteit te hebben. Over de hele wereld verspreid, doen ze vaak goede zaken en sturen veel geld naar huis. Bovendien zijn Ghanezen, sommigen althans, gezegend met meer dan gemiddelde diplomatieke gaven. Koffi Annan is wel de bekendste. Tot zover onze amateur analyse van de hoopvolle situatie van Ghana. Fusie en keuzevrijheid
Inmiddels zijn we bij het seminar aangeland. Er zijn er drie . Over gender, HIV/Aids en informele economie. Stuk voor stuk lievelingsthema’s van de internationale ontwikkelingswereld. De deelnemers zijn vakbondsleiders uit nagenoeg alle Afrikaanse landen. Ze zijn daar, en wij dus ook, om deze week een nieuwe regionale vakbondsorganisatie voor ‘gans’ Afrika, op te richten. Een nieuwe organisatie die ontstaat door het samengaan van de “christelijke” regionale van het voormalige WVA en de meer socialistische regionale van het voormalige IVVV. De wereldorganisaties fuseerden deze maand precies een jaar geleden in Wenen. Nu zijn de regio’s aan de beurt. Dan stopt het fusie proces. Want het is nadrukkelijk de bedoeling dat werknemers in hun eigen land de vakbond kunnen kiezen of opzetten die past bij hun levensovertuiging.
Einde van een Afrikaanse vakbondsorganisatie - weblog 2
Ghana, 26 november, Bert van BoggelenKosten noch moeite lijken gespaard om het vakbondscongres in de Ghanese hoofdstad Accra cachet te geven. Plaats van samenkomst is het nationaal congrescentrum van Ghana, gelegen tegenover het parlementsgebouw. De ontvangsthal is immens. ‘Zonde van de ruimte’, mompelt mijn Belgische collega. Om negen uur begint het opheffingscongres van ‘onze eigen’ ODSTA. Een regionale Afrikaanse vakbondsorganisatie waar zo’n 40 nationale bonden lid van zijn. Een club die sinds 1993 bestaat en vele trainingsprogramma’s en projecten heeft ontwikkeld om vakbonden in Afrikaanse landen te versterken. En vaak met succes.Een stevige plek aan de Afrikaanse CAO tafel
Veel ODSTA bonden zijn de afgelopen jaren gegroeid. Ze hebben een stevige plaats gekregen aan CAO tafels bij de sociale dialoog tussen overheid, werkgevers en werknemers op nationaal niveau. En dat vinden we mooi en belangrijk. Want vanuit de ODSTA (en ook CNV) visie is een onderneming een werkgemeenschap waarbij de belangen van werkgever en werknemer voor een belangrijk deel gelijk oplopen. We hebben elkaar dus nodig. Sociale dialoog is dan het eerste middel om uit de problemen te raken. Dat vindt de ODSTA, dat vind het CNV. En het helpt, ook in Afrika. Goede sociale verhoudingen zijn de basis voor effectieve armoede bestrijding. Werknemers moeten bond kunnen kiezen
De eerste anderhalf uur heeft het congres het karakter van een donorconferentie. Vijf Europese bonden vertellen in speeches over hun relatie met en hulp aan de Afrikaanse partners en over wat bereikt is. In mijn verhaal ga ik in op de bedreigingen en de kansen van samenwerking met “de socialisten”, de oude concurrenten. Over de bedreiging kan ik kort zijn. Werknemers moeten de bond kunnen kiezen die hen past. De mens- en maatschappij visie van “onze” bonden verschilt nog steeds behoorlijk van die van onze nieuwe vrienden. Het vuur onder de kookpot
Samenwerken geeft ook kansen. In Guinee leidt ‘onze’ wereldvrouw Rabiatou samen met de conculegabond de strijd tegen het beleid van de dictatuur. Samen trekken ze op in barre omstandigheden, letterlijk bedreigd door kogels en ander fysiek geweld. De kinderen van Rabiatou zijn het land uitgevlucht. Rabiatou is beschuldigd van een poging tot het in de fik steken van het land. Als reactie daarop deelde ze in Guinee massaal aanstekers uit met haar eigen afbeelding. Vastberaden zei zij dat de aanstekers bedoeld waren om de fornuizen in de keuken aan te steken, als de regering teminste zorgt voor voedsel. Na afloop van mij speech krijg ik van Rabiatou ook een aansteker. Symbool van haar kracht en van samenwerking tussen de verschillende bonden in Afrika binnen de nieuwe regionale. Na de eindeloze reeks toespraken discussieert het congres nog even heftig over de opheffing en de aanstaande fusie. Kijkend met mijn Hollandse polderogen denk ik soms, het komt nooit meer goed. Even later blijken de besluiten genomen te zijn. Onnavolgbaar Afrikaans. ODSTA bestaat niet meer. Iedereen lacht blij en slaat mekaar amicaal op de schouders.
Volgens mijn collega’s heb ik vandaag niet veel gemist. Veel toespraken, het halve Ghanese kabinet en een beetje een matte sfeer. Niet veel Afrikaans temperament en inspiratie, laat staan muziek. Dat is zonde. Het lijkt erop of iedereen een beetje afwacht wat de toekomst brengen gaat. Jammer.
Ik moet het op mijn hotelkamer doen met het programmaboekje van het fusiecongres. De doelen van beide organisaties staan er mooi in beschreven. De AFRO staat vooral voor het opkomen voor en verdedigen van de belangen van de Afrikaanse werkers. De ODSTA zegt dat het staat voor het bevorderen van de materiële en morele belangen van de leden, en van de emancipatie van de leden zodat zij zich deelnemer en beïnvloeder van economische, sociale en culturele ontwikkeling voelen. Mooi gezegd. Benieuwd hoe deze twee visies in een nieuwe regionale organisatie op elkaar inwerken. De schoonmakers van het hotel
Ondertussen klets ik op de gang wat met de schoonmaaksters van het hotel. Ze hangen wat vermoeid tegen hun karretjes. Ik vraag of ze moe zijn. Ze stralen en zeggen ja. Ze leggen uit dat ze acht uur en soms wat langer per dag werken en thuis worden opgehaald en gebracht door het hotel. Zij wonen bijna twee uur rijden (enkele reis) van het hotel. Van slapen komt het bijna niet, want laat thuis, dan koken en de kinderen doen. ’s Ochtends vroeg kinderen naar school en dan weer naar het hotel, vertellen ze. En toch lachen jullie zeg ik. Ja natuurlijk, beamen ze. Wat schiet jij ermee op als wij klagen, je bent onze gast. En zelf worden we ook niet beter van klagen. Dit is ons leven….Mooie Afrikaanse vrouwen!
Veel ODSTA bonden zijn de afgelopen jaren gegroeid. Ze hebben een stevige plaats gekregen aan CAO tafels bij de sociale dialoog tussen overheid, werkgevers en werknemers op nationaal niveau. En dat vinden we mooi en belangrijk. Want vanuit de ODSTA (en ook CNV) visie is een onderneming een werkgemeenschap waarbij de belangen van werkgever en werknemer voor een belangrijk deel gelijk oplopen. We hebben elkaar dus nodig. Sociale dialoog is dan het eerste middel om uit de problemen te raken. Dat vindt de ODSTA, dat vind het CNV. En het helpt, ook in Afrika. Goede sociale verhoudingen zijn de basis voor effectieve armoede bestrijding. Werknemers moeten bond kunnen kiezen
De eerste anderhalf uur heeft het congres het karakter van een donorconferentie. Vijf Europese bonden vertellen in speeches over hun relatie met en hulp aan de Afrikaanse partners en over wat bereikt is. In mijn verhaal ga ik in op de bedreigingen en de kansen van samenwerking met “de socialisten”, de oude concurrenten. Over de bedreiging kan ik kort zijn. Werknemers moeten de bond kunnen kiezen die hen past. De mens- en maatschappij visie van “onze” bonden verschilt nog steeds behoorlijk van die van onze nieuwe vrienden. Het vuur onder de kookpot
Samenwerken geeft ook kansen. In Guinee leidt ‘onze’ wereldvrouw Rabiatou samen met de conculegabond de strijd tegen het beleid van de dictatuur. Samen trekken ze op in barre omstandigheden, letterlijk bedreigd door kogels en ander fysiek geweld. De kinderen van Rabiatou zijn het land uitgevlucht. Rabiatou is beschuldigd van een poging tot het in de fik steken van het land. Als reactie daarop deelde ze in Guinee massaal aanstekers uit met haar eigen afbeelding. Vastberaden zei zij dat de aanstekers bedoeld waren om de fornuizen in de keuken aan te steken, als de regering teminste zorgt voor voedsel. Na afloop van mij speech krijg ik van Rabiatou ook een aansteker. Symbool van haar kracht en van samenwerking tussen de verschillende bonden in Afrika binnen de nieuwe regionale. Na de eindeloze reeks toespraken discussieert het congres nog even heftig over de opheffing en de aanstaande fusie. Kijkend met mijn Hollandse polderogen denk ik soms, het komt nooit meer goed. Even later blijken de besluiten genomen te zijn. Onnavolgbaar Afrikaans. ODSTA bestaat niet meer. Iedereen lacht blij en slaat mekaar amicaal op de schouders.
Geboorte van een nieuwe organisatie voor Afrika, weblog 3
Ghana, 27 november, Bert van Boggelen,’s Nachts voel ik het al in m’n buik. Dat gaat niet goed! Krampen en een paar keer in de nacht snel eruit. Ik mis het oprichtingscongres dus. Erg jammer. Zal gisteren wel wat fout gegaan zijn. Ook de dag van gisteren eindigt bij een cocktail, dit keer aangeboden door de Ghanese vakbeweging, de organisatoren van het congres. Vandaag is er een borrel aangeboden door de AFRO, morgen een van de ODSTA en overmorgen ongetwijfeld een vanwege het stadsbestuur. Kortom, de recepties volgen elkaar in moordend tempo op. Gisteren na afloop van de cocktail met een clubje Belgen, Afrikanen en Nederlanders wezen eten. Onze gastheer weet wel een goed restaurant. Een restaurant waar de bond ook veel leden had. Zo’n restaurant heeft een streepje voor zou je zeggen. We parkeren voor een groot, felverlicht gebouw. Southern Fried Chicken heet de zaak. Inderdaad de Ghanese variant van. Verder niks mis. We krijgen de bovenverdieping voor onszelf. Naast fastfood serveren ze ook allerlei Ghanese specialiteiten. Het wordt een leuke avond, gevolgd door een vervelende nacht. Wat de toekomst brengen gaatVolgens mijn collega’s heb ik vandaag niet veel gemist. Veel toespraken, het halve Ghanese kabinet en een beetje een matte sfeer. Niet veel Afrikaans temperament en inspiratie, laat staan muziek. Dat is zonde. Het lijkt erop of iedereen een beetje afwacht wat de toekomst brengen gaat. Jammer.
Ik moet het op mijn hotelkamer doen met het programmaboekje van het fusiecongres. De doelen van beide organisaties staan er mooi in beschreven. De AFRO staat vooral voor het opkomen voor en verdedigen van de belangen van de Afrikaanse werkers. De ODSTA zegt dat het staat voor het bevorderen van de materiële en morele belangen van de leden, en van de emancipatie van de leden zodat zij zich deelnemer en beïnvloeder van economische, sociale en culturele ontwikkeling voelen. Mooi gezegd. Benieuwd hoe deze twee visies in een nieuwe regionale organisatie op elkaar inwerken. De schoonmakers van het hotel
Ondertussen klets ik op de gang wat met de schoonmaaksters van het hotel. Ze hangen wat vermoeid tegen hun karretjes. Ik vraag of ze moe zijn. Ze stralen en zeggen ja. Ze leggen uit dat ze acht uur en soms wat langer per dag werken en thuis worden opgehaald en gebracht door het hotel. Zij wonen bijna twee uur rijden (enkele reis) van het hotel. Van slapen komt het bijna niet, want laat thuis, dan koken en de kinderen doen. ’s Ochtends vroeg kinderen naar school en dan weer naar het hotel, vertellen ze. En toch lachen jullie zeg ik. Ja natuurlijk, beamen ze. Wat schiet jij ermee op als wij klagen, je bent onze gast. En zelf worden we ook niet beter van klagen. Dit is ons leven….Mooie Afrikaanse vrouwen!
Publicatiedatum 28 11 2007
Bedreigingen tegen vakbondsleider mijnbouw en zijn familie
HUMAN 2023: nieuwe EU Due Diligence regelgeving
Senegal: Samenwerken voor jeugdwerkgelegenheid