Schandalige praktijken achter uw stopcontact

Onder welke omstandigheden wordt de steenkool gedolven die ervoor zorgt dat wij dagelijks gebruik kunnen maken van stroom in ons huishouden? In Netwerk onthullende reportages over de schandalige praktijken achter uw stopcontact. CNV leider Jaap Smit reageert Nederlandse energiebedrijven importeren ‘foute’ steenkool uit Zuid-Afrika en Colombia. De buitenlandse kolenleveranciers veroorzaken ernstige milieu- en gezondheidsschade en hebben zich schuldig gemaakt aan grove mensenrechtenschendingen. Dat blijkt uit onderzoek van Netwerk.

Medeplichtig
Hoogleraar Van Genugten (Internationaal Recht) concludeert: "Het feit dat je daar weet van hebt, maar er toch economisch gewin uit wilt halen, maakt je volgens internationaal recht medeplichtig aan het instandhouden van mensenrechtenschendingen."

Bloedbad
Nederlandse energieproducenten willen niet vertellen waar hun steenkool wordt ingekocht. Netwerk achterhaalde dat de producenten van de Colombiaanse mijnen Cerrejon en Drummond steenkool betrekken. Beide mijnen financierden paramilitairen. Drummond was betrokken bij de moord op tientallen omwonenden en vakbondsleiders. In 2004 is door paramilitairen in opdracht van Cerrejon een bloedbad aangericht onder vrouwen en kinderen van het dorp Bahia Portete.

Netwerk sprak met getuigen die het geweld aan den lijve hebben ondervonden. Daarnaast beschikt het programma over de bekentenissen van betrokken paramilitairen en van een hoge officier van de Colombiaanse geheime dienst.

Zuid-Afrika
Zuid-Afrika is de tweede steenkoolleverancier aan Nederland. Netwerk constateerde in het mijnbouwgebied rond Witbank behalve ernstige milieuschade, ook chronische gezondheidsproblemen bij de lokale bevolking. Volgens een huisarts in Witbank leidt 20% van de bevolking aan klachten als astma en longemfyseem vanwege het stof dat vrijkomt bij de steenkoolwinning. Hoogleraar Milieukunde Lucas Reijnders (UvA): "Dat zijn grote misstanden, in Europa is zulke vervuiling al lang niet meer te vinden. Het is moreel niet verantwoord om op die manier kolen in te kopen".

Grove mensenrechtenschendingen
Volgens Van Genugten overtreden Nederlandse energiebedrijven de VN-principals of Global Compact voor verantwoord ondernemen. De energieleveranciers ondersteunen mensenrechtenschendingen door steenkool te blijven inkopen bij mijnen waarvan ze zouden moeten weten dat die zich schuldig maken aan grove mensenrechtenschendingen.

VN-regels
Vreemd genoeg zijn het juist deze VN-regels waar de stroomproducenten zich in een reactie aan Netwerk op beroepen. "De controle op de herkomst van steenkool die op de markt wordt ingekocht, gebeurt bijvoorbeeld aan de hand van VN-richtlijnen, zoals geformuleerd door UN Global Compact. Criteria zoals het respecteren van mensenrechten en vakbondsvrijheid en het bestrijden van corruptie maken zodoende onderdeel uit van het inkoopbeleid."