Rousseau en de ILO

Blog 3 - Wanneer mag je een land (financieel) in staat achten de bevolking een basisniveau van sociale zekerheid te bieden? Dat is een van de discussiepunten vandaag in Genève. Sociale zekerheid is het hoofdthema op de 101-e Internationale Arbeidsconferentie. Martijn Hordijk is er namens het CNV bij en vervolgt zijn blog.

It's not about national possibilities, but about priorities

De vraag is om te beginnen al wat we verstaan onder een 'basisniveau', en welke elementen hier allemaal deel van uitmaken. Die discussie kan je heel technisch voeren. En dat zal de komende dagen ook zeker gebeuren in mijn comité. Er zit echter ook een morele component in. Zoals de directeur sociale zekerheid van de Internationale Arbeidsorganisatie ILO het zei: "it's not about national possibilities, but about priorities!"

Voor veel landen is het onmogelijk om op korte termijn een Westers niveau van sociale zekerheid te bieden. Maar deze opmerking raakt wel de kern van het probleem. Een goed systeem van sociale zekerheid is niet goedkoop. Toch is de ILO er met recht van overtuigd dat, met name wat betreft de opkomende economieën, veel landen hier meer in kunnen investeren dan nu het geval is.

Waarom gebeurt dit dan toch zo weinig? Hiervoor ga ik terug naar de beroemde Geneefse filosoof Jean-Jacques Rousseau. Zijn 300-ste geboortedag wordt hier in Genève dit jaar uitgebreid herdacht.

Du contrat social

In een van zijn beroemdste werken, Du contrat social, beschrijft Rousseau dat er tussen de bevolking en de regering sprake moet zijn van een 'sociaal contract'. De macht van de regering is legitiem doordat deze handelt op basis van het algemeen belang ('volonte generale'). Het is juist dit sociale contract dat in veel (ontwikkelings)landen ontbreekt. Er is wel een regering maar deze voelt zich vaak weinig verplicht verantwoording af te leggen aan de bevolking. Bij gebrek aan een (volwaardige) democratie is er hooguit sprake van een deelbelang dat gevoed wordt door patronage.

Social Protection Floors

De concept-Aanbeveling over de Social Protection Floors gaat dit probleem niet uit de weg, maar benadrukt dat het voor de betaalbaarheid van nationale sociale zekerheid van belang is dat landen hun "prioriteiten herdefiniëren". Zo moeten landen veel strenger optreden tegen belastingontduiking. Dan moeten ook armere landen in staat worden geacht een sociaal zekerheidssysteem op te bouwen voor al hun inwoners, niet enkel voor de 'happy few'. Dat draagt bij aan sociale cohesie. In de geest van Rousseau draagt de Aanbeveling hiermee hopelijk niet alleen bij aan het bevorderen van sociale rechtvaardigheid, maar ook aan het sociale contract dat dit duurzaam moet garanderen! Martijn Hordijk, Genève, 1 juni 2012 Tijdens de ILO Conferentie verschijnt op deze plek regelmatig een update over de conferentie. Korte updates zijn te vinden op Twitter. Voorgaande blogs:

• Polderen in Genève
• Bruggenbouwer Ryder hoogste baas ILO