Nieuwe richtlijnen multinationals

Multinationals moeten meer rekening houden met arbeidsrechten, mensenrechten en milieu. Daar gaat het om in de nieuwe richtlijnen van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling, OESO. Hillary Clinton en Angela Merkel hebben eind mei hun handtekening onder nieuwe OESO-richtlijnen gezet. Het CNV is positief over deze nieuwe richtlijnen omdat die meer mogelijkheden bieden om de ingewikkelde internationale productieketens transparanter en eerlijker te maken, vooral ook als het gaat over arbeidsrechten. De regels gelden voor multinationals die hun hoofdvestiging hebben in één van de 34 OESO-landen hebben en over de grenzen heen opereren. Er is lang onderhandeld over de richtlijnen door overheden, werkgevers, vakbondsorganisaties en andere organisaties.

Wel of geen sancties
Knelpunt was vooral de vraag of er sancties volgen op niet-naleving van de richtlijnen door een multinational. Overheidzouden dat kunnen doen via inperking exportkredieten of uitsluiting van handelsmissies. Helaas is het nog niet gelukt om daar overeenstemming over te bereiken.

Melding niet-naleving
Wel bieden de richtlijnen nu de mogelijkheid uitspraken over (niet-)naleving te melden aan relevante ministeries.

In de nieuwe tekst zijn ook aanbevelingen van de speciale VN-mensenrechtrapporteur Ruggie verwerkt. Het belang daarvan is dat die de rol van bedrijven bij het respecteren van mensenrechten duidelijk aangeven.

Effect op mensenrechten, arbeidsrechten en milieu
In dat verband is nog een ander, nieuw geïntroduceerd  begrip van belang: ‘due diligence ‘. Dit betekent dat multinationals hebben de taak om zorgvuldig na te gaan of en hoe hun wijze van ondernemen ingrijpt in de sfeer van mensenrechten, arbeidsrechten en milieu.

Nationaal Contactpunt
De nieuwe tekst geeft meer en betere mogelijkheden om meldingen te doen van misstanden bij het nationaal contactpunt NCP. Deze meldpunten zijn in elk land OESO-land opgezet.

Het ideaal is dat de OESO-richtlijnen gaan functioneren als een wereldwijde afgestemde meetlat, om te werken aan eerlijk werk en eerlijke handel. Eventuele meldingen van misstanden bieden bedrijven kansen om te laten zien dat ze transparant willen zijn en de productieomstandigheden willen verbeteren.