Henk van Beers, in het dagelijks leven werkzaam voor CNV Vakmensen, doet deze week verslag vanuit Indonesië. Hij zet zich in met al zijn kennis en ervaring uit de Nederlandse polder, om zijn collega's in Indonesië te assisteren.

"Officieel heeft iedere werknemer in Indonesië recht op vrijheid om lid te worden van een vakbond en om die vakbond zijn belangenbehartiger te laten zijn. Het in praktijk brengen van die afspraken is lastig in Indonesië. Er zijn veel regels, maar echt overleg of onderhandelen is moeilijk. Elk bedrijf heeft eigen afspraken, maar de lonen worden in dit grote land per regio door de gouverneur bepaald. Dat geeft veel onrust.

De lokale vakbondsorganisatie KSBSI is een paar jaar geleden, met steun van CNV Internationaal een project voor cao's per sector of regio begonnen. Een intensief traject dat nu vruchten begint af te werpen! "

Wie betaalt de rekening?

Vandaag bezoek ik een grote textielfabriek. Werkgever en werknemers willen graag een cao en willen deze ook naleven.

Echter door de enorme prijs druk op de productieprijs van textiel, lukt het bijna niet. De prijzen van kleding dalen nog steeds, de vergoeding voor de productie is al 10 jaar gelijk.

Consumenten vinden dat het eerlijker moet, maar kopen bij Primark. Wie betaalt de rekening?

De vooral vrouwelijke medewerkers verlaten het bedrijf. Hun werkdag van 10 uur zit er weer op. Hun loon: €180,- per maand.

Vrouwvriendelijk werken en oneerlijke concurrentie voorkomen

2400 werknemers produceren hier onze kleding. Hier in Subang is ook het CNV initiatief voor een multicompany cao ingevuld. De belangrijkste rechten:.vrouwvriendelijk werken, opleiden en voorkomen van oneerlijke concurrentie.

Te duur voor C&A en H&M

Wat een enorme fabriek. Maar wel netjes en veilig, geen Bangladesh toestanden hier.

Het wrange gevolg is dat deze fabriek te duur is voor bedrijven als C&A en H&M .

Soms word ik stil

Ik word stil en huiver als Aicha haar verhaal vertelt. Het verhaal van een bijzondere reden waarom vakbond en werkgever zich verenigen.

Aicha werkt op een rubberplantage in Garut. Al sinds 2004 proberen knokploegen de plantage-eigenaar te intimideren. Deze wordt onder druk gezet om zijn bedrijf voor een lage prijs te verkopen. Degene die de plantage wil kopen zal overgaan op palmolie, waar veel vraag naar is op de wereldmarkt vanwege het groeiend westers milieubewustzijn.

Een triest verhaal. Want sinds 2009 wordt er letterlijk gevochten door werknemers en werkgever om hun plantage en hun werk te houden.

Zij voelen gesterkt als gezamenlijke werknemers van de plantages in deze regio om samen een cao te hebben die zekerheid biedt. Zo hebben wij nog nooit naar een cao gekeken. Alle werknemers van de 29 plantages willen dezelfde bedrijfskleding in de cao, om te laten zien dat zij solidair zijn met elkaar.

Respect voor vakbondscollega's in Indonesië

Diep respect krijgt ik elke keer weer voor de collega's in Indonesië. Met niets proberen zij de situatie aan te pakken en te verbeteren. Wij als CNV geven trainingen, tips en faciliteren. Zoals in deze fabriek met 2500 leden in Bogor

Ik mag zo en dan ook mijn bijdrage leveren om mensen enthousiast te maken en werkgevers te verleiden. Vakbondsleden te trainen.

Sommigen kijken alleen naar het nu

Ayi een trotse vakbondsbestuurder trots op het resultaat van zijn mc-cba (multicompany cao). Toch gaat er ook wel eens iets fout.

We zijn van stukloon naar vaste werktijden gegaan. De teleurstelling van Mr Ayi is dat werknemers nu weggaan om elders op stukloon te blijven werken. Waarom? De regeling in de multicompany cao is immers is goed en gezond op lange termijn. Echter, het is triest maar sommige mensen kijken alleen naar het nu. Een tegenvaller, we hadden een andere ambitie.

Sociale dialoog in een snelgroeiende economie

Naast trainen en bedrijfsbezoeken, waarbij spreken met directie en vakbonden centraal staat, maak ik ook tijd vrij om de overheid betrokken te houden.

We ontmoeten de Directeur Generaal van het Ministerie van Sociale zaken Werkgelegenheid van West Java. Dr. Ing. Ferry steunt dit CNV project. Dat opent belangrijke deuren op West Java waar ruim 24 miljoen mensen werken. Op dit Ministerie realiseert men zich dat sociale dialoog een belangrijke vernieuwing is in de snel groeiende economie in Indonesië.

Betere afspraken voor meerdere bedrijven

De verbetering van dit project zit hem in eerste instantie in het vastleggen van afspraken die gelden voor meerdere bedrijven. Het gaat om zaken zoals veiligheid, werktijden en naleven van afspraken rondom het regionaal vastgelegde minimum loon.

Ik bezoek een kledingfabriek waar men voor westerse merken kleding maakt. Hier zijn werkdagen van 10-11 uur zes dagen in de week, voor €180,- per maand heel gewoon. Zware omstandigheden!.

Onze goedkope jeans

"Ik mocht vandaag dit chemische bedrijf in Indonesië bezoeken dat stoffen verft voor onze jeans. Als je dit ziet. dan schrik je toch wel, geen afzuiging, geen beschermende kleding, dat alles voor onze goedkope jeans.... We moeten ons realiseren dat andere mensen elders op de wereld een hoge prijs betalen.

Toch mooi dat dit bedrijf graag wil mee doen aan ons project. Een goede kans om ook afspraken te maken over veiligheid en gezondheid op het werk."

Soms ontmoet je geweldige mensen

Julyan is een van de deelnemers aan het project. Hij hoopt na de cursus met meerdere vakbonden en meerdere bedrijven te komen tot een multi company cao in Bogor.

Vol trots, ook verlegen vertelde hij zijn doel. Hij wil als vakbondslidag zelf de lonen afspreken met zijn werkgever als vakbondslid. Zijn ambitie is om hoger te komen als het vastgestelde minimum loon. Zijn doel is om over 5 jaar, €10,- per maand boven het minimum te komen voor zijn leden.

De training is tegelijk werk in uitvoering. Zowel werkgevers als werknemers nemen eraan deel. Bij elke training doen we een rollenspel.

Voor het eerst een regionale bedrijfstak CAO - Vrijheid van overleg

In de eerste jaren van dit project zijn we vooral bezig geweest de partners: vakbonden, werkgeversorganisaties en de overheid bij elkaar te brengen. Er is een tripartiet forum voor overleg tussen deze partijen opgezet.

Vervolgens is in 2014-15 gewerkt aan een vorm van regionale branche afspraken, noem het een cao voor een regio voor een sector. Hierin worden primaire zaken afgesproken, waarbij er vrijheid van overleg is.

Het hoogtepunt was het presteren van de eerste drie cao's. Op de foto het moment waarop deze werden aangeboden aan de Minister van Sociale Zaken en de Nederlandse ambassadeur.

Rondom de presentatie van de eerste drie cao's was er veel positieve publiciteit. De minister heeft toegezegd, het CNV initiatief te steunen. De regels zijn aangepast en de regionale bedrijfstak cao is toegestaan.

Een groot succes. Hiermee kan verder gewerkt worden aan versterking van overleg van sociale partners. Sociale dialoog dus, een van de belangrijkste doelen van CNV internationaal.

Niet concurreren op loon

Voor de bestaande multi company cao spreken we met de drie partijen over uitbreiding van de inhoud en van vergroten van de deelname van meer bedrijven aan de cao.

Elk bedrijf heeft een eigen "pkb", een regelingen boekje. In dit project proberen we meer bedrijven bijeen te brengen en gelijkwaardige regelingen voor alle deelnemende bedrijven te komen.

Het voordeel is het versterken van bedrijven, vakbonden en leden. Het doel is niet concurreren op loon en andere arbeidsvoorwaarden.

Kleine stapjes. Vergeet niet dat wij in Nederland een lange cao traditie hebben.

Op de foto dhr Wahyudin van de werkgevers, dhr Marsana vd overheid, dhr Ayi van de vakbond. We bespreken de plannen 2016

Vakbondswerk in een enorm land

In de nieuwe fase van dit project proberen we meer sectoren te betrekken, nieuwe bedrijven te selecteren, vakbondsleden activeren en werkgevers enthousiast te maken.

Indonesië is een enorm land. De wegen zijn soms slecht. Dat alleen al maakt het vakbondswerk arbeidsintensief. Maar onze collega’s van KSBSI werken er hard aan.

Mode heeft een prijs

Narida (rechts), werkt bij een chemisch bedrijf dat levert aan kledingfabrieken. Zij kan alleen maar dromen van een leven waarin gewoon 5 x 8 uur werken voldoende is. Een leven waarin ze niet zoveel overuren moet maken om een leefbaar loon te hebben.

Verplichte overuren trouwens ook, want anders worden de just in time bestellingen voor Amerika en Europa niet op tijd geleverd. Mode heeft een prijs! Voor ons een lage!

Op weg naar meer multicompany cao's

De start van het traject in Bogor, de conferentie, gevolgd door een training van betrokken partijen is succesvol verlopen. Vakbonden, werkgevers en de overheid besluiten te gaan werken aan een de vierde regionale multi company cao voor de textiel/confectie bedrijven in Bogor (West-Java).

Het doel is om voor 6-10 bedrijven met in totaal ruim 9000 werknemers een cao af te sluiten. Als CNV-er ben ik blij hier mijn deel aan bij te kunnen dragen.