
In Moldavië is in april 2008 een mobiliteitscentrum voor jongeren gestart met steun van CNV Internationaal. Gemotiveerde jongeren krijgen er training. Vervolgens worden passende kandidaten gekoppeld aan werkgevers. CNV medewerker Karen Bouwsma ging eind november kijken hoe het nu gaat met dit project. Ungheni, Moldavië. Ik ben vertrokken uit druilerig Amsterdam en kom aan in Moldavië op een mooie herfstdag. Het is 08.30 uur en ik zit in een auto naar Ungheni een stad vlakbij de grens met Roemenië. Het is stikheet in de auto. De verwarming draait op volle toeren. Het klamme zweet breekt me uit. De ‘’lokalo’s’’ lijkt het niet te storen. Moldaviërs zijn wel wat gewend qua temperatuurschommelingen, met hete zomers en koude winters. Liften of paard en wagen
Inmiddels zijn we een aantal kilometers buiten de hoofdstad Chisinau. Het valt me op dat er bijna geen andere weggebruikers zijn. Autobezit is een luxe. De meeste mensen lopen, liften of gebruiken paard en wagen. Het is een paar uur rijden naar Ungheni. In april 2008 is daar een werkgelegenheidsproject gestart met steun van CNV Internationaal.
Toekomst perspectief, daar ontbreekt het in Moldavië vaak aan. Vooral voor jongeren is het moeilijk om aan werk te komen. De lonen zijn laag, terwijl de mensen toch in het algemeen goed opgeleid zijn. Daarom zoeken veel mensen hun heil (soms tijdelijk) over de grens. Vrouwen lopen daarbij een groot risico om in de illegale prostitutie te verdwijnen. Om de migratie terug te dringen en jongeren perspectief te bieden is er een mobiliteitscentrum opgezet. Enerzijds stoomt dat jongeren klaar voor de arbeidsmarkt. Anderzijds wordt geprobeerd werkgevers te overtuigen jongeren een kans te geven. Vervolgens kunnen passende kandidaten gekoppeld worden aan werkgevers. Ik zie er naar uit het team te ontmoeten. Chocolade en passie
Mevrouw Angela Ciocirlan de manager van het Fundatia Muncii (FM) de lokale uitvoerder van het mobiliteitscentrumproject en de rest van haar team ontvangen ons. We wisselen de gebruikelijke beleefdheden uit en ik overhandig de meegenomen chocolaatjes (je bent Hollander of niet rondom Sinterklaas). Al gauw ontdek ik de echte passie voor hun werkzaamheden. Na het motiveren en coachen van een groep jongeren zijn de afgelopen weken al 14 jongeren aan een baan geholpen. Een mooie start. Na de lunch gaan we naar een aantal jongeren op hun werkplek toe om hen te ontmoeten en met de werkgevers te praten. Het industriegebied waar we aankomen, komt eerlijk gezegd troosteloos over. Gebouwen die bijna lijken in te storten zijn geen uitzondering. Ook de wegen kunnen wel wat extra asfalt gebruiken. Kleurrijke tapijten
We stoppen bij een grote tapijtfabriek en krijgen een rondleiding door immense fabriekshallen. Binnen is het lawaaierig en nogal donker. Direct daglicht ontbreekt vrijwel. Bij nadere bestudering zijn de ramen dichtgeplakt met karton, wellicht om kou buiten te houden. Om mij heen werken warm ingepakte mensen aan tapijten in alle mogelijke kleuren, soorten en maten. Hier ontmoet ik Vintea Dumitru, die bezig is vakkundig reliëfpatronen te scheren in de ruwe tapijten. Ik vraag hem wat hij tot nu toe van het werk vindt: “Enkele weken geleden ben ik gestart met een interne opleiding hier in de fabriek. Nu ben ik echt aan de slag. Ik word per tapijt betaald. Dus ik hoop dat ik de slag snel te pakken krijg.” Ook de afdeling personeelszaken van de tapijtfabriek is blij met de drie kandidaten die via Fundatia Muncii zijn binnengekomen. Vooral in de zomerperiode kan de fabriek vaak veel extra personeel gebruiken. Veel mensen werken dan voor een aantal maanden in het buitenland om meer geld te verdienen. De lonen liggen nogal laag in Moldavië. De fabriek zal dan ook in de toekomst zeker aan Fundatia Muncii vragen meer kandidaten te leveren. Werken in winterjas
De volgende kandidate van het mobiliteitscentrum die ik bezoek, is geplaatst in een textielbedrijfje dat kleding aan voornamelijk West-Europese bedrijven levert. De fabriek zit er behoorlijk vervallen uit. Tot mijn verbazing bevindt zich op de eerste etage toch een naaiatelier. Eigenaar Vladimir vertelt dat het een moeilijke business is: “Er is veel concurrentie. Ik moet zo goedkoop mogelijk blijven leveren, anders vinden mijn afnemers zo een ander”, zegt hij. Zijn textielbedrijfje bestaat uit 10 dames die hard aan het werk zijn met het borduren, naaien en strijken van diverse kledingstukken. In het atelier is het steenkoud. Iedereen werkt er met winterjassen en warme pantoffels aan. Ik kan het niet laten mijzelf zo achter mijn bureau voor te stellen. Moordende concurrentie
Vladimir geeft aan te moeten vechten om het hoofd boven water te houden. ‘Ik loop orders mis voor ingewikkelder naaiwerk, zoals pantalons. Ik heb een zeer ervaren medewerkster nodig die de anderen intern kan opleiden.’ Zal dit bedrijfje nog bestaan als ik over een jaar het project weer zou bezoeken, vraag ik me af. De concurrentie is moordend. Toch is de ontmoeting met Olga Margin positief. Ze werkt hier sinds enkele weken met hulp van mobiliteitscentrum Fundatia Muncii. Olga reageert verlegen op mijn bezoek en zegt niet veel, maar geeft wel aan dat deze baan in het naaiatelier heel leerzaam is. “Ik doe er veel ervaring op”.
Eind van de middag kom ik aan bij het appartementencomplex waar ik zal slapen. De hal is aardedonker. Minutenlang sta ik aan het slot te morrelen. Mijn opluchting is groot als het eindelijk open springt. Eenmaal binnen vrolijkt een bonte verzameling fel gekleurde tapijtjes me weer helemaal op. Ja, zoals me eerder vandaag al opviel - zo kleurloos is Moldavië niet. En enthousiaste jongeren slagen er dankzij het mobiliteitscentrum in om een mooie baan te vinden. Morgen ga ik naar Calarashi. Daar gaat het FM team ook activiteiten starten om jongeren aan een baan te helpen. Moldavië, woensdag 19 november 2008, Karen Bouwsma Karen Bouwsma beheert voor CNV Internationaal de projecten in Centraal- en Oost-Europa. Daarnaast is zij verantwoordelijk voor Internationale collegialiteit in cao’s. Als vakbondsbestuurders in cao’s een bedrag afspreken voor ‘internationale collegialiteit’ dan koppelt Karen daaraan een passend project in een land waar de werkomstandigheden en arbeidsrechten heel wat minder goed geregeld en gerespecteerd zijn dan hier. Foto's: Karen Bouwsma
Meer foto's op de website van Fundatiamuncii
Publicatiedatum 17 12 2008