Marieke blogt uit Cambodja

Direct na aankomst heb ik al kennisgemaakt met het bestuur van de Cambodian Labour Confederation (CLC). Dit is een relatief jonge vakbondsorgansatie die nog maar 5 jaar bestaat. De CLC is de vakcentrale met 7 federaties in de textiel-, toeristen-, informele-, overheids-, voeding & diensten-, hout- & bouw- en landbouwsector. Daar werken naast enkele betaalde krachten, vooral veel enthousiaste vrijwilligers.

Inzet voor veilig restaureren van Cambodjaanse tempels

Naast hun fulltime eigen werk zetten zij zich in voor goede arbeidsovereenkomsten in de kledingfabriek waar ze werken, of voor hun collega hotelmedewerkers. Maar ze zijn bijvoorbeeld ook bezig de positie van medewerkers in hun bouwproject te beschermen. Zodat de prachtige Cambodjaanse tempels op een veilige en gezonde manier gerestaureerd worden.
 

De jongeren zijn laag opgeleid en spreken geen Engels. Een baan vinden is lastig voor hen. Vaak verhuizen zij daarom naar de stad om daar werk te zoeken, zodat ze hun familie geld kunnen toesturen. Meer dan de helft van de bevolking in Cambodja is onder de 25 jaar. Dat is dus een grote groep potentiële leden waar de vakbond zich op wil richten. De vrijwilligers die ik ontmoet zijn zelf een jaar of 18. Ze zetten zich in voor verschillende bonden. Ze proberen hun jonge collega's dan ook zo veel mogelijk te informeren over de bond en het belang van het lidmaatschap te benadrukken.

Tieners op pad om de kost te verdienen voor de familie

Volgens de arbeidswet in Cambodja mogen jongeren vanaf 16 jaar werken. De meeste actieve vakbondsleden die ik spreek zijn gaan werken toen ze 18 waren. Helaas is dat niet representatief voor de gehele jeugdige doelgroep. Jongeren in Cambodja werken gemiddeld vanaf hun 14e of 15e jaar. Families sturen jongeren op heel jonge leeftijd op pad om de kost te verdienen.

Zij gaan als "informal workers" aan de slag en verkopen bijvoorbeeld ansichtkaarten, sieraden, of staan met etenswaren op een centrale markt. Soms gaat het ook om dagklussen of tijdelijk werk. Een hele families repareert dan bijvoorbeeld een straat Ook gebeurt het in de textielindustrie vaak dat jongeren hun ID kaart vervalsen om eerder dan hun 16e aan de slag te gaan, om geld te verdienen voor hun familie.

De komende dagen breng ik samen met Jan Ridder, programmamedewerker van CNV Internationaal een werkbezoek aan alle 7 bonden. Zo leer ik de actieve leden kennen en bezoek ik verschillende werkplekken.  Van een werkbezoek aan een textielfabriek ben ik flink onder de indruk.

Een kleine 2000 medewerkers in een fabriekshal.

Dat is wel wat anders dan mijn ruime werkplek en kleine hoeveelheid collega’s in Utrecht. Ik zie voornamelijk meiden in de leeftijd van 16 tot 25 jaar die kleding maken. Dezelfde kleding die ik vervolgens in Nederland kan terugvinden in winkels waar ik regelmatig shop.

Werkgever waardeert collectieve stem en bemiddeling

Ik moet flink wennen aan deze soort werkomgeving. Bij gesprekken met de bond en een personeelsmanager blijkt dat de meeste fabrieksmedewerkers wel zijn aangesloten bij de bond. Samen kunnen zij druk uitoefenen en bijvoorbeeld afspraken maken over jaarlijks verlof en loonsverhoging. Ook zaken als (seksuele)intimidatie worden aangepakt. De personeelsmanager geeft eerlijk toe dat hij wel eens conflicten heeft met de bond, waarbij hij prioriteiten moet stellen. Tegelijkertijd waardeert hij wel de collectieve stem van de medewerkers en de bemiddeling van de bond.
 
Tot zover!  Grtjs, Marieke

Vakbondslid zijn is link

Tijdens een bezoek aan de Federatie voor de voedsel & dienstensector merk ik hoe kwetsbaar medewerkers uit deze branche zijn. De actieve leden die bij mijn bezoek om tafel zaten, werkten bij een bezinepomp, voor een schoonmaakbedrijf of voor een bierfabriek. Zij zijn op hun werkplek aanspreekpunt voor de vakbond. Dat een werkgever vaak niet op een vakbondslid zit te wachten, merk je uit de verhalen. Zo zijn de vakbondsleden bij een benzine station behoorlijk tegengewerkt. De werkgever heeft 7 medewerkers die lid waren van de vakbond onterecht beschuldigd van diefstal en heeft geprobeerd hen te ontslaan. Gelukkig heeft de bond kunnen aantonen dat er geen bewijs was voor diefstal en is dit voorkomen.

Inside & outside Union

Ook wordt de vakbond door werkgevers vaak tegengewerkt. Zo zijn er organisaties die zelf een eigen vakbond hebben; een inside union. Medewerkers worden hier automatisch ingeschreven en de kosten van hun lidmaatschap worden van hun loon afgehaald. Op deze manier is de meerderheid van de medewerkers binnen de organisatie aangesloten bij deze "inside union", is de werkgever de baas. Daaar heeft de onafhankelijke vakbond geen schijn van kans. En dat terwijl die strijdt voor een beter loon, werkweek en vakantierecht.

Beer Girls

In cambodja bestaat het fenomeen "beer girls". Dit zijn meiden die door een bierfabriek zijn ingehuurd om s'avonds in een restaurant of café een biermerk te promoten. Tijdens een bezoek aan de bond hebben we met verschillende meiden uit deze organisatie gesproken. Ze werken met name s'avonds en s'nachts en verdienen per stukloon. Dit betekent dat hoe meer bier deze dames verkopen, hoe meer ze verdienen. In de praktijk betekent dit soms dat de beergirls zelf ook onder werktijd drinken om meer te verdienen. Het beroep is zwaar en kent veel gevaren; je bent immers s'nachts aan het werk én er zit een grijs gebied tussen "beer girl" en prostituee.

Tot zover, Grt Marieke

Cambodja, juni 2011