Interview Rabiatou Diallo

Drie weken intensief vergaderen bij de VN organisatie voor arbeid in Geneve. Polderen op wereldschaal met regeringsleiders, en vertegenwoordigers van werknemers en werkgevers uit bijna alle landen. Wat heeft het opgeleverd? De domestic work conventie: Een belangrijk resultaat: arbeidsrechten voor al die dienstmeisjes en schoonmakers die het tot nu toe zonder moesten doen. Vakbondsleider Rabiatou Serah Diallo uit Guinee is vermoeid, maar toch graag bereid om tussendoor een dag naar Nederland te vliegen, om in Den Haag nog weer door te vergaderen over wat er bereikt is. Want Geneve, dat is pas het begin. Nu gaat het om het vertalen van mondiale afspraken in nationale wetgeving.

Is het teleurstellend dat Nederland weliswaar vóór de conventie gestemd heeft, maar in een stemverklaring aangeeft dat dat niet betekent dat Nederland de conventie ook gaat ratificeren? Rabiatou, die ook lid is van de raad van beheer van de ILO is vooral blij dat Nederland “met het oog op de wereld” wel de conventie heeft goedgekeurd. Ze toont begrip dat de Nederlandse overheid eerst wil nagaan hoe de conventies  met de bijbehorende aanbevelingen (“recommandations”) in te passen zijn in de nationale wetgeving.

Wat komt er nu op de wereldpolderagenda komende jaren? Prioriteit krijgen vooral sociale zekerheid en werkgelegenheid voor jongeren. En terugkerend onderwerp blijven de schendingen van vakbondsrechten.

Na deze weken in Geneve is het hoog tijd voor Rabiatou Diallo om terug te reizen naar haar land, Guinee in West-Afrika. Jarenlang had een dictator daar de macht in handen. Zijn overlijden in 2009 bracht kansen voor democratisering, maar ook onrust. Groeiende tegenstellingen tussen de verschillende etnische groeperingen hebben voor verdeeldheid gezorgd . Het land is bovendien afgelopen maanden overstroomd door vluchtelingen uit buurland Ivoorkust. En vanwege de strategische ligging van Guinee aan de westkust van Afrika fungeert het ook steeds meer als doorvoerstation voor de internationale drugshandel.
 
De samenwerkende vakbondsorganisaties vormen er een belangrijke stabilserende maatschappelijke factor. Rabiatou Diallo is een van de leiders en een belangrijk baken in de stormen die Guinee doormaakt. Een riskante positie. Haar collega Ibrahim Fofana, leider van de collega-vakcentrale kwam vorig jaar onder verdachte omstandigheden om het leven. Rabiatou Diallo zelf raakte herhaald gewond en overleefde diverse aanslagen op haar leven.
 
Inmiddels is er een nieuwe president gekozen. Het streven is dat er in november parlementsverkiezingen gehouden worden. “Maar prik me er niet op vast, het zal wel later worden”, verwacht Rabiatou Diallo.
 
"Zonder vrede kan het land zich niet ontwikkelen. Daarom is het essentieel dat iedereen vandaag zich inzet om de vrede te bewaren. We moeten zuinig zijn op wat nu bereikt is en werken aan voorbereiding van de parlementsverkiezingen. Het parlement is de stem."
 

Wie honger heeft kan niet luisteren

Het land is fragiel. En het levensonderhoud is duurder en duurder geworden.
“We hebben internationale steun dringend nodig, om te zorgen voor voldoende drinkwater, gezondheidszorg, onderwijs. Het gaat om een minimumbasis die mensen nodig hebben om zich staande te houden. Maar we moeten niet alles alleen maar van de president verwachten. Iedereen moet zich inzetten voor vooruitgang.
 
Wat we nodig hebben om vooruit te komen is een mentaliteitsverandering, ander gedrag, een andere manier van werken. “Er is veel dood hout. Dat moet je wegzagen zodat er ruimte is voor nieuwe groei. Dat doet pijn. Daar moeten we ons wel op richten en daar is moed voor nodig.
 
Dat vraagt offers. Ook van de 61-jarige Diallo, die zojuist gebeld is dat haar zuster is overleden. Helaas, ik zal niet bij de begrafenis kunnen zijn. "Zij is al overleden, voor haar kan ik niets meer doen. Anderen, de levenden hebben mij harder nodig.
 
Ik ben wel enorm blij dat ik mij afgelopen jaren geen zorgen hoefde te maken over mijn kinderen. Vanwege wat ik doe werden zij ook bedreigd. Maar dankzij steun van het CNV (uit een speciaal fonds voor bijzondere noodsituaties, red.)en ook de Belgische vakbond ACV konden zij in Lomé (Togo) naar de middelbare school. Daarmee hebben jullie mij enorm geholpen. 

Dit is mijn weg en God beschermt mij.

Of ik bang ben voor mijn eigen veiligheid? Ach ik geloof en ben republikein, want ik geloof in de toekomst van mijn land. Dit is mijn weg en God beschermt mij. Ik laat mijn armen niet zakken. Iedereen sterft toch een keer. Het is in Gods handen of dat door een ongeluk gebeurt, door een kogel of door ziekte.
 

De synergie met jullie versterkt ons

Ik moet de strijd voortzetten, dat is mijn roeping. En jullie steun is daarbij enorm belangrijk.
De synergie met jullie versterkt ons en is nodig om vooruitgang te boeken bij ons.
 
Ik ben blij dat het nu beter gaat in Guinee. We moeten de vrede nu bewaren. Al zijn er vreselijke dingen gebeurd,  er zijn veel slachtoffers gevallen en vrouwen verkracht.
 
Kunnen de vakbonden functioneren? Zeker we functioneren. Natuurlijk de vakbondsrechten worden bedreigd. Daarvoor moeten we ons inzetten. Maar dat is logisch, je krijgt het niet kado. Als je vinger afgepakt wordt en je protesteert niet, dan komen ze terug voor je hand en daarna voor je hele lichaam. Je moet je verdedigen, je moet durven.
 
De ILO (internationale arbeidsorganisatie van de VN) stelt arbeidsnormen op, maar die worden niet vanzelf toegepast op nationaal niveau, daar moet je je voor inzetten.
 
Dat geldt op het gebied van gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Daar is een bureau voor bij de ILO, dat speciale instrumenten heeft ontwikkeld. Maar het gaat niet vanzelf, dan moet je daar wel mee aan de slag gaan.
 
In het dorp waar ik vandaan kom, vergaderen de mannen bij de ‘overlegboom’. Een gezegde van de mannen is La nuit porte conseil. ‘De nacht zal zorgen voor de oplossing’. Dat wil zeggen dat zij thuis met hun vrouwen gaan overleggen en dan de volgende ochtend met een oplossing komen. Maar vrouwen moeten zich zo niet laten uitbuiten. De vrouwen zijn bij ons het meest productief. Maar als het gaat om het delen van verantwoordelijkheden dan worden ze weer naar achteren geschoven. Vrouwen moeten bewijzen dat ze leiding kunnen geven. Ik heb het ook gedaan, het is me gelukt.Vrouwen moeten ophouden zichzelf te onderschatten. Ze moeten niet doen alsof, maar zorgen dat ze er zijn. Het gaat niet vanzelf, je moet eraan trekken. Zo moeten jullie bij het CNV ook aan de slag gaan.
 
Hoe zit het met de vertegenwoordiging van vrouwen binnen de CNTG? Er zijn tegenwoordig veel vrouwen aan de leiding op alle niveau’s binnen de CNTG. Dat hebben we verankerd via vrouwencommittees op zoveel nationaal als sectoraal en  regionaal niveau. Die vrouwencommittees zijn niet de plek waar de beslissingen genomen worden, maar het is wel de plek waar ze gemotiveerd en geïnspireerd raken. Van daaruit veroveren ze een plek op die niveau’s waar de beslissingen genomen worden.
 

Vrouwen met 1000 armen

Als je vandaag de dag in Afrika komt zie je er steeds minder vast werk is maar vooral informeel werk. Het zijn de vrouwen die dat doen, zij houden de economie draaiende. De vrouwen doen zoveel. Wij noemen hen ‘les femmes aux milles bras’. De vrouwen met 1000 armen. De vrouwen werken in de landbouw en ze verkopen de producten. Ze staan er op het veld, achter het bureau en thuis. Als vakbondsorganisatie ondersteunden we hen. We groeperen hen per bedrijfstak. Ze hebben behoefte aan krediet om te kunnen investeren. Zij gaan het laatst naar bed en staat het eerst op. Zo is het gewoon. In feite zijn zij het hoofd van het gezin.
 
Wat doen jullie komende tijd in samenwerking met CNV Internationaal? In Guinee is er geen minimuminkomen. Onderdeel van het nieuwe werkplan dat in overleg met CNV Internationaal is opgesteld, is een traject om dat te realiseren. In 2007 was er daarover al  een tripartiet akkoord bereikt tussen overheid, werkgevers en werknemers. Nu moeten de verschillende bonden aan de slag om te zorgen dat dat ook echt ingevoerd wordt. Daar hebben we afgelopen 1 mei ook actie voor gevoerd.