Guatemala democratie zonder rechten

'Zeker, ook Guatemala heeft de belangrijkste ILO conventies over vrijheid van onderhandeling en vrijheid van organisatie ondertekend,' vertelt José Pinzón, leider van vakbondsorganistie CGTG, een partnerorganisatie van CNV Internationaal. 'Het probleem is dat deze niet nageleefd worden en dat schendingen van die vrijheden niet bestrafd worden.' Pinzón reist tot 16 november met een delegatie door Europa om regeringen bekend te maken met de problemen in zijn land.De vrede ligt op de begraafplaats
'Er is nu ‘12 jaar democratie in Guatemala, maar wat is dat voor democratie als het al levensgevaarlijk is om lid van een vakbond te zijn.‘Nee, vakbonds- of politieke gevangenen heb je in Guatemala niet,  die zijn dood,' zegt Pinzón cynisch. 12 jaar geleden kwam er een einde aan 36 jaar burgeroorlog, waarbij 40.000 mensen zijn verdwenen. De vredesakkoorden zijn ondertekend, maar ‘de vrede ligt op de begraafplaats’. Democratie zonder rechten
Het gevolg is dat bijna niemand zich nog durft te organiseren. Want wie lid van een vakbond is wordt ontslagen, bedreigd of vermoord. Slechts een miserabele 0,2% van de beroepsbevolking is lid van een vakbond. In de maquilas ( productiezones waar fabrieken voor de export produceren, red.) is het helemaal buitengewoon moeilijk om een vakbond op te richten. Daar gelden nog minder rechten. Wie dat probeert, raakt zijn baan kwijt. En wie gaat er dan voor je opkomen? Er is immers geen vakbond. De weinige organisaties die er nog zijn, kampen met veel problemen. 'Wat is dat voor democratie, als je het basale recht niet hebt om gezamenlijk te onderhandelen of je te organiseren,' schampert Pinzón. Een hogere lijfwacht
Hoe is het om vakbondswerk te doen in een land waar dat zo gevaarlijk is?
‘Eigenlijk leef je altijd in onzekerheid. Je vertrekt ’s ochtends van huis maar je weet nooit of je er 's avonds terug zult komen. Hoe ik mezelf bescherm? Nee, een lijfwacht wil ik niet. Ik heb een hogere lijfwacht,' wijst Pinzón naar boven, 'dat is de beste bescherming. Zeker, mijn werk is gevaarlijk, ook voor mijn familieleden. Daarom zorg ik ervoor dat  het voor de buitenwereld lijkt alsof ik niet bij mijn gezin woon. Een aantal jaren woonde ik ook inderdaad ergens anders. In het verleden ben ik  telefonisch bedreigd. Daarom neem ik thuis nooit op. Als er iemand naar mij vraagt, zegt mijn familie ‘die woont hier niet’. Mijn vrouw heeft op haar werk verteld dat we gescheiden zijn en dat ik niet meer bij haar woon. Met mijn kinderen heb ik vooral telefonisch contact, op bezoek gaan is te gevaarlijk. Dat is zwaar maar alleen zo kunnen ze hun eigen leven leiden.'

Jullie solidariteit geeft ons moed
Wat betekent de steun van CNV Internationaal voor u?
'Al kennen we elkaar niet persoonlijk, al zijn we 10.000 km. van elkaar verwijderd, jullie solidariteit met Guatemala geeft ons moed. Daar zijn we jullie zeer erkentelijk voor. Het is belangrijk dat in Europa bekend is hoe de situatie bij ons is. Ook de concrete steun via bijdragen die jullie in Nederlandse cao’s afspreken is belangrijk. Muchas gracias daarvoor!'