Handelsverdragen, de Europese Unie heeft ze met vele landen. Ook sinds 2012 met Colombia. In deze verdragen zijn ook sociale clausules opgenomen. Hoe dat werkt in praktijk aan het begin van de produktieketen is de vraag aan Ana Catalina Herrera van de Colombiaanse vakbondsorganisatie CGT.
Herrera nam namens de CGT (partnerorganisatie van CNV Internationaal in Colombia) deel aan de European Roadmap Conferentie over Human Rights en Business op 11 mei in Amsterdam. De Colombiaanse was een van de weinige vertegenwoordigers van “het begin van de productieketen” en de enige uit Latijns-Amerika.
“Vakbond CGT is zeker niet tegen handelsverdragen”, benadrukt Ana Catalina, “maar maakt zich er wel hard voor dat deze ook in sociaal opzicht goed uitgewerkt worden.
Cruciale punten daarbij zijn due diligence en access to remedy. Due diligence betekent dat er regelmatig gerapporteerd wordt over de sterke en minder sterke kanten van de onderneming en dat er verbeterpunten geformuleerd worden. Access to remedy houdt voor werknemers in dat er een onafhankelijke instantie is waar zij terechtkunnen als er sociale misstanden zijn in hun bedrijf. "Alleen als daaraan wordt voldaan zijn er garanties om te werken aan decent work in de supply chains vanuit Colombia," is de overtuiging van Ana Catalina.
Onafhankelijke monitoring in Colombia
Voor wat betreft het EU handelsverdrag met Colombia is – na nota bene vier jaar - die access to remedy in Colombia nog steeds niet geregeld. In Brussel is er wel een zogeheten DAG, (domestic advisory group) maar juist aan het begin van de keten in Colombia ontbreekt deze. Vakbonden, milieugroeperingen en andere maatschappelijke organisaties dringen aan dat hier zo snel mogelijk verandering in komt.
Welke problemen zou het DAG in Colombia moeten aanpakken?
Ana Catalina noemt direct de Pactos Colectivos, een vorm van afspraken tussen werkgevers en niet georganiseerde werknemers. “Werkgevers omzeilen met deze Pactos Colectivo de reguliere cao’s en zetten de vakbond buiten spel."
In Colombia noemen we dit “ceropactos” (nul afspraken) want inhoudelijk stellen deze weinig voor. Werknemers staan met deze constructie veel minder sterk om goede afspraken over werk en inkomen te maken.”
"Een ander probleem in Colombia is dat er steeds minder grote bedrijven zijn waardoor het steeds lastiger wordt om goede cao’s te sluiten. Soms worden bedrijven zelfs opgesplitst speciaal om de vakbond buiten de deur te houden. Volgens het systeem in Colombia (en veel andere landen overigens) wordt er per bedrijf een vakbond opgericht. Dat kan zodra er minimaal 25 leden zijn. De periode voor de officiële oprichting is in praktijk zeer riskant."
Als oplossing ziet Ana Catalina het systeem van cao’s per sector. Zo kun je goede afspraken op sociaal terrein maken en voorkom je oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden. Helaas zijn er in Colombia nu alleen in de sommige delen van de industrie sectorcao’s.
Belang vrijheid van organisatie onderbelicht
Als zwak punt signaleert Ana Catalina Herrera dat het belang van vrijheid van werknemers om zich te organiseren vaak onderbelicht blijft. Het gebeurt in Colombia niet zelden dat leden van de -vakbond-in-oprichting worden ontslagen. Recent ontsloet het management van het callcenter van Telecenter Panamaricana werknemers die een bezig waren met de oprichting van vakbond SINTRATELECENTER.
Bezuinigingen op beschermingsprogramma
Een ander knelpunt waarover de Colombiaanse grote zorgen maakt en dat speciaal in haar land speelt is de veiligheid van vakbondsleiders. Al jaren zijn vakbondsmensen regelmatig slachtoffer van aanslagen. Er is een beschermingsprogramma ingesteld door de Colombiaanse regering. Echter de laatste tijd wordt daar stevig op bezuinigd.
Kortom, belangrijke zaken die bij de monitoring van de EU handelsverdragen aan de andere kant van de oceaan aangepakt moeten worden. En hoogste tijd dus dat er een monotoringinstantie in Colombia wordt opgericht.
Publicatiedatum 18 05 2016
Aanpassing nieuwe BONSUCRO‘S nieuwe standaard is een stap terug voor leefbaar loon
Onderzoek: De vergeten risico's van de energietransitie
Suiker op tafel