Als je man een Cubaans dissident is

Twee vrouwen van Cubaanse dissidenten vertellen wat het betekent als je echtgenoot in de gevangenis belandt om politieke redenen. Ideologisch staan ze lijnrecht tegenover elkaar. Maar hun echtgenoten, Oscar Chepe - de dissident - en Rene Gonzalez - de spion - zijn beide schakel in een politiek web. Saskia van Rhenen van de Wereldomroep interviewde Miriam Leyva en Olga Salanueva.   Cuba en de Verenigde Staten zijn al ruim 48 jaar gezworen vijanden. De VS zeggen dat Cuba infiltreert in de Cubaans Amerikaanse ballingengemeenschap in Miami. Cuba beschuldigt de VS ervan dissidentengroepen op het eiland te steunen. Chepe kan elk moment weer vastgezet worden
Miriam Leiva is de echtgenote van Oscar Espinosa Chepe: een Cubaans onafhankelijk econoom en publicist. In maart 2003 werden 75 onafhankelijke journalisten veroordeeld tot lange gevangenisstraffen. Een van hen was Oscar Chepe, hij kreeg een straf van twintig jaar opgelegd. Buitenlandse diplomaten mochten de processen tegen de Cubaanse dissidenten niet bijwonen. In november 2004 kwam Chepe vroegtijdig vrij, omdat hij ziek was geworden in de gevangenis. Zijn straf is niet kwijtgescholden. Elk moment kan hij opnieuw worden vastgezet. Vreedzame protestgroep van vrouwen
Miriam Leiva richtte na de arrestatie van Oscar in 2003 samen met de andere vrouwen, moeders, zussen van de gevangen dissidenten een vreedzame protestgroep op. Ze noemen zichzelf de Dames in het wit. Elke zondag wonen de vrouwen de mis bij in de Santa Rita kerk in Havana, gekleed in het wit. Na de dienst delen ze op straat roze gladiolen uit aan voorbijgangers. Het is een stil protest waarin ze aandacht vragen voor het lot van hun geliefden. Ik ontmoet Miriam buiten de kerk. Tijdens ons vraaggesprek worden we in de verte geobserveerd door mannen die in het park op bankjes zitten. Volgens Miriam zijn dit agenten in burger die haar volgen. Ooit werkten zij voor Castro
Net na de revolutie in de jaren zestig werkte haar man, Oscar Chepe, voor een economisch adviesorgaan dat direct rapporteerde aan Fidel Castro. Miriam werkte voor het ministerie van Buitenlandse Zaken. Ze kreeg ontslag vanwege de kritische uitlatingen van haar echtgenoot. Vanaf die tijd doceert ze Engels en werkt ze als onafhankelijk journalist. De Dames in het wit krijgen als vreedzame protestbeweging veel internationale steun. Chepe zat drie maanden in isoleercel
Miriam Leiva blikt terug op de woelige periode toen haar man in de cel belandde: Oscar werd ervan beschuldigd dat hij voor de Verenigde Staten werkt. Tijdens het proces zeiden ze dat hij al sinds 1959 contrarevolutionair was, maar dat is een leugen. Oscar heeft in verschillende gevangenissen gezeten, onder andere in de buurt van Guantanamo Bay en Santiago de Cuba. De eerste drie maanden zat hij in een isoleercel. Ik moest honderden kilometers reizen naar de gevangenis. Vaak reden er geen bussen of treinen. En dan kom je in een stad aan waar je gezien wordt als de vijand. Je bent heel bezorgd, want je weet dat hij onschuldig is.' Wormen drijven in het water
In de gevangenis ontbrak het aan alles volgens Miriam. Ze zegt:'Ik moest alles naar hem toe brengen, hij had alleen zijn tandenborstel. De omstandigheden zijn verschrikkelijk slecht in de provinciale gevangenissen, het water is vervuild, je ziet de wormen erin drijven. Ik mocht mijn man om de drie, vier, soms zelf pas om de vijf maanden zien. Per keer mocht ik dertig pond voedsel meenemen. De gevangenen krijgen er niets, geen zeep, niks. Het eten is niet alleen half gaar, soms is het ook bedorven. Daarom nam ik alleen water en eten mee. Geen boeken, dat kostte teveel gewicht.’ De schaarse bezoeken duurden kort. De bewakers gaven ons slechts vijftien minuten per keer. We waren nooit alleen in het kamertje, er zaten altijd agenten bij. Je hebt geen enkele privacy. Ik probeerde een keer iets in Oscars oor te fluisteren, maar kreeg toen te horen dat ik niet te dichtbij mocht komen. Ik mocht hem niet aanraken", aldus Miriam Leiva. Meer: De volledige tekst van het gesprek op de website van Radio Nederland Wereldomroep inclusief een radioreportage: href="http://www.wereldomroep.nl/actua/regio/amerikas/act20070516_portretmiriam" Bron: Radio Nederland Wereldomroep.
Interview: Saskia Van Reenen