Internationaal vakbondsman Arie Hordijk overleden

Het Algemeen Bestuur van het CNV heeft in goede herinnering kennis genomen van het overlijden van Arie Hordijk. Hordijk was van 1948 tot 1989 actief binnen de christelijke vakbeweging. Daarbij ging zijn hart uit naar de rechteloze mens in de Derde Wereld. Vanuit zijn diepe overtuiging dat vrede alleen bereikt kan worden als er sociale rechtvaardigheid heerst, zette hij zich in. Hij speelde als algemeen secretaris van het CNV een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de identiteit van de christelijke vakbeweging. “Ik heb mijn hart verloren aan de internationale arbeidsverhoudingen. Ik was en ben er nog steeds van overtuigd dat er alleen politieke stabiliteit en vrede kan zijn als er sociale rechtvaardigheid is”. Zo omschreef Arie Hordijk zichzelf en zijn drijfveren om jarenlang zeer actief te zijn binnen de christelijke vakbeweging. Arie Hordijk wordt op 5 augustus 1927 geboren als zoon van een Rotterdamse sigarenwinkelier. Na het behalen van zijn MULO-diploma ging de jonge Hordijk aan de slag. Eerst in een soda- en zeepfabriek om zo de Arbeidseinsatz te ontlopen, later werkt hij bij een verzekeringsmaatschappij, weer later voert hij de loonadministratie voor een machinefabriek. In zijn vrije tijd is Hordijk betrokken bij het jeugdwerk. Daar en thuis worden zijn idealen gevormd in het spoor van de christelijk-sociale traditie. Mensen moeten tot hun recht komen. Stem geven aan de mensen die geen stem hebben. De jeugdvereniging blijkt van doorslaggevend belang voor zijn verdere loopbaan. De oud-voorzitter van zijn jeugdvereniging wordt penningmeester van de Christelijke bond van Overheidspersoneel (NCBO). En dankzij zijn bemiddeling wordt Hordijk in 1948 assistent van bondsvoorzitter P.Kapinga. Een jaar later wordt hij gevraagd leiding te geven aan het bureau van de Christelijke Bedrijfsgroepen Centrale. Die functie vervult hij tot 1961, het jaar waarin hij gekozen wordt tot algemeen secretaris van die bond. Het zijn jaren waarin Hordijks belangstelling voor internationale vraagstukken ontstaat. Vanuit zijn eerdere werkervaring spreekt hij de moderne talen en dat geeft hem een zekere voorsprong op zijn collega’s, die het met minder formele opleiding moeten doen. Zijn groeiende belangstelling voor de internationale aspecten van het vakbondswerk combineert hij met de organisatie van scholing en vorming binnen de CBC. Dat is – zo zal hij later zelf zeggen – voor hem een geweldige leerschool. In 1967 maakt Hordijk de overstap naar het CNV, waar hij eerst belast is met scholing en vorming. Ook is hij betrokken bij het internationale werk van het CNV met name bij de oprichting van de CNV Actie Kom Over. In 1970 volgt Arie Hordijk Cees van Nierop op als algemeen secretaris van de vakcentrale. En daarmee wordt hij voluit verantwoordelijk voor het internationale werk van het CNV. Dat werk bestond o.a. uit het bijwonen van de jaarlijkse vergadering van de ILO in Genève, waar Hordijk in de loop van de tijd een goede naam verwerft. Zijn talenkennis en zijn kennis van de internationale arbeidsverhoudingen dragen daar zeker aan bij en zijn gezag in die internationale kringen is groot.
Hordijk speelt samen met CNV-voorzitter Lanser een belangrijke rol bij de omvorming van het Internationaal Christelijk Verbond (ICV) tot het Wereld Verbond van de Arbeid (WVA). Op grond van persoonlijke ervaringen en ontmoetingen met vakbondsbestuurders in de Derde Wereld kwamen zij tot de conclusie dat louter christelijke internationale geen toekomst meer had, terwijl religieus geïnspireerde bonden dat wel hebben. Geen gemakkelijk besluit voor Arie die de christelijke sociale organisatievorm zo uitdraagt.  Net als het besluit in 1974 om niet toe te treden tot een federatie van de drie Nederlandse vakcentrales. Het CNV houdt vast aan de eigen christelijk-sociale identiteit en dat doet de organisatie in belangrijke mate op basis van de inzichten van Lanser en Hordijk, die ook hier een onafscheidelijk duo vormen. Na het besluit tot zelfstandig doorgaan van het CNV trad een aantal katholieke bonden toe tot het CNV voor de sectoren: militairen, ambtenaren, politie, kosters en onderwijsgevenden. Hij was daarvan een groot voorstander en heeft deze ontwikkeling voluit gesteund.  Daarmee ging een grote droom van Arie in vervulling omdat het CNV daarmee zijn interconfessionele en algemeen christelijke karakter weer voluit terugkreeg. De totstandkoming van het WVA en het zelfstandig blijven van het CNV getuigen van de visionaire kracht van Arie Hordijk. Gekoppeld aan zijn vasthoudendheid aan een eens ingezette lijn is hij voor een niet onbelangrijk deel verantwoordelijk voor de huidige zelfstandige positie van een 100 jarige levenslustige en internationaal georiënteerd CNV. We zijn Arie daarvoor veel dank verschuldigd. Zuid-Afrika heeft in het leven van Hordijk een belangrijke rol gespeeld. Vanuit zijn christelijk-sociale overtuiging was hij een verklaard tegenstander van het apartheidsregime. Hordijk zocht een eigen weg voor het CNV. Het gesprek gaande houden, de deuren niet sluiten. Deze beleidslijn kwam hem op – ook intern – op veel kritiek te staan. Niet met behulp van een boycot kunnen de verhoudingen veranderen, maar door contact en gesprek, zo vond hij. Vanaf 1986 kan Hordijk zich voluit richten op het internationale werk. Hij wordt vice-voorzitter van het CNV. In 1989 neemt hij afscheid van de christelijke vakcentrale, maar daarmee niet van het werkende leven. Hij blijft op tal van plaatsen actief betrokken bij de ontwikkelingen van de internationale arbeidsverhoudingen, daarbij in gehinderd door gezondheidsproblemen. In toenemende mate moet hij het werk met het klimmen der jaren en het verslechteren van zijn gezondheid loslaten. Dat gaat niet van harte, want hij blijft zich tot zijn overlijden verbonden voelen met de christelijke vakbeweging en de (internationale) arbeidsverhoudingen. Arie Hordijk kon goed en gepassioneerd spreken zeker als het een onderwerp was dat hem raakte. Ook had hij de gave van het geschreven woord. Zijn stenografisch opgegeven reisverslagen bevatten niet alleen de inhoudelijke punten maar hij beschreef ook de entourage en de sfeer. Zo had hij het verslag van een bezoek aan de Paus in Rome zo opgesteld alsof de lezer zelf door de Sixtijnse kapel liep. Dat gaf zijn enthousiasme en drang om zijn ervaringen aan anderen te vertellen weer. Arie Hordijk was een vakbondsman van de oude stempel. Hij klom op en ontwikkelde zijn kwaliteiten in een combinatie van zelfstudie en werkervaring. Daarbij keek hij – en dat is bijzonder – verder dan de eigen landsgrenzen zonder daarbij de ontwikkelingen in eigen land te verwaarlozen. De christelijke vakbeweging is geïnspireerd mensenwerk. Hordijk was één van die mensen. Soms fel – te fel in eigen beleving. Soms emotioneel, vooral als het om mensen in de knel ging. Maar altijd doordrongen van wat hij als zijn verantwoordelijkheid zag: meewerken aan rechtvaardige arbeidsverhoudingen! De begrafenis vindt plaats op 23 maart a.s. De eredienst vindt plaats in de Pniëlkerk (Lessinglaan 33, Utrecht) en begint om 13.30 uur. Vanaf 12.30 uur kan afscheid worden genomen van Arie Hordijk en kan zijn familieworden gecondoleerd. De begrafenis vindt aansluitend aan de eredienst plaats (ca 15.00 uur) op begraafplaats Daelwijck (Floridadreef 11, Utrecht). Na afloop is er gelegenheid tot ontmoeting.   (door Piet Hazenbosch)